Η άγνωστη αρχαία Μυτιλήνη
Ανασκαφή λόγω έργων της ΔΕΥΑΛ στην οδό Αγίου Συμεών φέρνει στο φως αρχιτεκτονικά μέλη δημόσιου κτηρίου της αρχαίας Μυτιλήνης
Γράφει ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ Δημοσίευση 30/9/2020
Ογκώδη αρχιτεκτονικά μέλη σημαντικού δημόσιου οικοδομήματος της Ελληνιστικής – Ρωμαϊκής αρχαίας Μυτιλήνης έρχονται στο φώς στη διάρκεια σωστικής ανασκαφή που πραγματοποιείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου, στην οδό Αγίων Αποστόλων, πολύ κοντά στον Άγιο Συμεών.
Οι πρώτες ενδείξεις για την ύπαρξη αρχαιοτήτων υπήρξαν στη διάρκεια εργασιών τοποθέτησης δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης της ΔΕΥΑΛ. Η ανασκαφή που ακολούθησε (και συνεχίζεται) έφερε στο φως έως σήμερα, τμήματα έξη μεγάλων σπονδύλων ραβδωτών κιόνων μια βάση κίονα και ένα ογκώδες επιστύλιο. όλα από λευκό μάρμαρο. Στο σύνολο τους είναι τοποθετημένα το ένα αρχιτεκτονικό μέλος δίπλα στο άλλο, κάθετα στο παρακείμενο σπίτι των ύστερων χρόνων του 19ου αιώνα. Δεν αποκλείεται να έχουν χρησιμοποιηθεί ως σταθερό υπέδαφος για τη θεμελίωση του.
Η ανασκαφή θα συνεχισθεί κατά μήκος της οδού.
Και άλλα…
Πάντως ας σημειωθεί ότι στο παρελθόν και πάλι επί της οδού Αγίου Συμεών έχουν έρθει στο φώς κατά τη διάρκεια οικοδομικών εργασιών τα τελευταία χρόνια, σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα.
Στην οδό Αγίου Γεωργίου ανασκάφηκαν ογκώδη κορινθιακά κιονόκρανα.
Σε οικόπεδο επί της οδού Αγίου Συμεών, 50 μέτρα από τη σημερινή ανασκαφή ήρθε το χειμώνα του 2014 ένα χέρι από υπερμέγεθες μεταλλικό άγαλμα γυναίκας.
Στο ίδιο οικόπεδο ένα χρόνο μετά, το 2015 ήρθε στο φως ένα ορθογώνιο μαρμάρινο βάθρο, που φέρει ψήφισμα της βουλής και του δήμου της πόλεως της Μυτιλήνης προφανώς, με το οποίο τιμάται ο Πυθόδικος, λόγιος, πρύτανις και γυμνασίαρχος για τις ευεργεσίες που προσέφερε στην πόλη. Από το σχήμα των γραμμάτων αυτό το βάθρο χρονολογείται στο τέλος του 2ου μετά Χριστό αιώνα.
Το εύρημα που δεν έγινε δυνατόν να αφαιρεθεί από τη θέση του και να μεταφερθεί σε χώρο της αρχαιολογικής υπηρεσίας θεωρείται πολύ σημαντικό γιατί:
α. Ο Πυθόδικος φαίνεται να είναι ο πατέρας της Αυριλίας Αρτεμισίας, που τιμάται επίσης με ψήφισμα. Από το πατρώνυμό της σώζεται μόνο η κατάληξη -δικο, οπότε το Πυθοδίκου μπορεί να συμπληρωθεί με ασφάλεια.
β. η Αυριλία Αρτεμισία κατά την επιγραφή είναι απόγονος του διακεκριμένου Ποτάμωνος, οπότε με τη νέα επιγραφή του Πυθοδίκου διευρύνεται το οικογενειακό δέντρο του Ποτάμωνος και η ιστορία της ρωμαϊκής Μυτιλήνης.
Το σύνολο των ευρημάτων αυτών μαζί με τα εντοιχισμένα αρχιτεκτονικά μέλη στα περιβάλλοντα τον κυρίως ναό του Αγίου Συμεών εκκλησιαστικά κτήρια αποδεικνύουν την πρωτεύουσα θέση της περιοχής αυτής δυτικά και πολύ κοντά στον αρχαίο Εύριπο, στη ζωή της πόλης,
Η αξία του χώρου πρέπει να συνεχίστηκε και στη διάρκεια των χριστιανικών χρόνων με τη δράση εκεί του Αγίου Συμεών του Στυλίτη του Λέσβιου. Ο Μητροπολίτης Μυτιλήνης Ιάκωβος Κλεομβρότου στο ιστορικό του έργο Mytilena Sacra υποστηρίζει ότι του σημερινός ναός του 1865 - 1867 μετά τους καταστρεπτικούς σεισμούς του 1867 στο όνομα των Αγίων Συμεών του Στυλίτη από τη Συρία, Συμεών του Στυλίτη του Λέσβιου και Συμεών του Θεοδόχου περιλαμβάνει αρχιτεκτονικά μέλη αρχαίου ειδωλολατρικού ναού. Στο παλιό κώδικα της Μητρόπολης Μυτιλήνης που ξεκινά με 1700 ναός του Αγίου Συμεών αναφέρεται στην ίδια θέση. Δεν αποκλείεται η λατρευτική χρήση του χώρου να συνεχίζεται ανελλιπώς από τον 8ο μετά Χριστό αιώνα διαδεχόμενη τη χρήση του από τον Άγιο Συμεών το Στυλίτη το Λέσβιο ο οποίος με τη σειρά του καθαγίασε αρχαίο λατρευτικό χώρο.
Η συνέχιση της ανασκαφής, όσο επιτρέπει το μέγεθος μιας σωστικής ανασκαφής στο ιστορικό κέντρο της Μυτιλήνης θα φωτίσει την πλευρά αυτή της ιστορίας της Μυτιλήνης.