Διαταραχή άρθρωσης στα παιδιά
Γράφει η Λογοθεραπευτής ΕΥΣΤΡΑΤΙΑ ΡΕΠΑΝΗ
Δημοσίευση 22/12/2020
Τί είναι η Διαταραχή της Άρθρωσης (Δυσλαλία);
Η Διαταραχή της Άρθρωσης ή αλλιώς Δυσλαλία γίνεται εύκολα αντιληπτή στην ομιλία ενός παιδιού. Πρόκειται για τη λανθασμένη εκφορά των φωνημάτων και την αλλοίωση της φωνοτακτικής δομής των λέξεων κατά την ρέουσα ομιλία. Οι λέξεις, δηλαδή, δεν αρθρώνονται σωστά, πολλές φορές μέχρι του σημείου να γίνεται δυσκατάληπτος ο λόγος του παιδιού. Ο λόγος ενός παιδιού με διαταραχή στην άρθρωση πρέπει οπωσδήποτε να έχει αποκατασταθεί πριν το παιδί ενταχθεί στο δημοτικό σχολείο.
Τί λάθη γίνονται σε μια διαταραχή της άρθρωσης;
• Παραλείψεις (π.χ. ‘λύβι’, αντί ‘μολύβι’)
• Παραφθορές (π.χ. ‘νε[ο’ αντί ‘νερό’)
• Αντικαταστάσεις (π.χ. ‘φέλω’ αντί ‘θέλω’)
• Ενθέσεις (π.χ. ‘φραγητό’ αντί ‘φαγητό’)
• Άλλες διαδικασίες απλούστευσης ομιλίας...
Η μεγαλύτερη συχνότητα σφαλμάτων διαπιστώνεται στην εκφορά των συριστικών (‘σ’, ‘ζ’, ‘τσ’, ‘τζ’, ‘ψ’ και ‘ξ’), των οδοντικών (‘θ’ και ‘δ’) και του ‘ρ’. Παρόμοια φωνολογική σύγχυση μπορεί, ωστόσο, να παρατηρηθεί και στους υπόλοιπους φθόγγους της γλώσσας. Στα φωνήεντα συναντά κανείς τα λιγότερα σφάλματα. Κάποιες φορές, υπάρχουν δυσκολίες με το ‘ε’ αλλά πολύ αραιά.
Υπάρχουν πολλών ειδών Διαταραχές στην άρθρωση;
Οι διαταραχές της άρθρωσης στα παιδιά χαρακτηρίζονται ως αρθρωτικές ή φωνολογικές ανάλογα με το επίπεδο στο οποίο επισημαίνεται η δυσκολία. Εάν, για παράδειγμα, ένα παιδί αδυνατεί να πραγματώσει έναν φθόγγο – ήχο (π.χ. το παλλόμενο ‘ρ’) πέραν της ηλικίας της οποίας αναμένεται να το έχει επιτύχει, τότε εμφανίζει αρθρωτικού τύπου διαταραχή.
Στη περίπτωση όμως που ο φθόγγος πραγματώνεται μεν μεμονωμένα, ως ήχος, αλλά παρόλα αυτά δεν χρησιμοποιείται στο λόγο, τότε το παιδί εμφανίζει διαταραχή φωνολογικού τύπου.
Μέχρι ποια ηλικία επιτρέπονται τα σφάλματα στην άρθρωση;
Όταν τα παιδιά εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τις στρατηγικές απλούστευσης (πχ. το ‘σ’ προφέρεται ως ‘χ’) πέραν της ηλικίας των 41⁄2 - 5 ετών, ο γονιός πρέπει να ανησυχήσει. Κι αυτό γιατί είτε κάποιο πρόβλημα μορφολογίας ή / και φυσιολογίας των οργάνων φώνησης και άρθρωσης δεν αφήνει το παιδί να προχωρήσει στην άρθρωσή του, είτε η ικανότητα ακουστικής διάκρισης και φωνολογικής ενημερότητας είναι ελλιπής, είτε απλά το παιδί έχει συνηθίσει μια συγκεκριμένη διαδικασία απλούστευσης και δεν μπορεί να εξελίξει το λόγο του. Ωστόσο, πριν την είσοδο στο δημοτικό σχολείο η ομιλία κάθε παιδιού θα πρέπει να έχει ξεκαθαρίσει εντελώς, έτσι ώστε να μπορέσει το παιδί να μυηθεί με επιτυχία στην ανάγνωση και τη γραφή και να αποφύγει προβλήματα μαθησιακού τύπου.
Τί πρέπει να κάνω όταν το παιδί δε μιλάει καθαρά;
Οι διαταραχές άρθρωσης πρέπει να αποκαθίστανται με λογοθεραπεία πριν μπει το παιδί στο δημοτικό σχολείο. Ωστόσο πολλά παιδιά μπαίνουν στο σχολείο με έντονη συμπτωματολογία διαταραχής άρθρωσης και φωνολογίας. Το πρόβλημα τότε αναμένεται να ‘μεταφερθεί’ και στον γραπτό λόγο. Εάν η διαταραχή της άρθρωσης είναι έντονη, η κατάκτηση του γραπτού λόγου εμφανίζει πολλές δυσκολίες. Επιπλέον, μπορεί το παιδί να φορτιστεί ψυχολογικά καθώς η ομιλία του μπορεί να γίνει αντικείμενο σχολίων και χλευασμού από τα υπόλοιπα παιδιά της τάξης.
