× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Από τη Γκεστάμπο και τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης στα χρόνια της πανδημίας

Ο μπαρμπα Γιάννης Καραγεωργίου γιόρτασε μέσω τηλεφώνου τα 101α του γενέθλια διαυγής και υγιής

Γράφει ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ Δημοσίευση 17/1/2021

Από τη Γκεστάμπο και τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης στα χρόνια της πανδημίας
Από τα περσινά 100α γενέθλια του μπαρμπα Γιάννη

Γλίτωσε από τα στρατόπεδα της Γκεστάπο, τις φυλακές του Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη αλλά και το στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Στάϊν της Αυστρίας. Έθαψε 700 από τους συντρόφους του που εκτέλεσαν τα SS στο μακελειό της 6ης Απριλίου 1946. Ο ίδιος επέζησε, πέφτοντας κάτω λίγο πριν ακουστεί το κροτάλισμα του πολυβόλου.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Πέρυσι, τέτοιες μέρες δήλωσε «έχω τα μυαλά μου τετρακόσια…» και γιόρτασε τα 100ά του γενέθλια, στη Σκάλα των Μυστεγνών με τους φίλους του, του «Φίλους της ιστορικής μνήμης και της πολιτιστικής δημιουργίας», που οργάνωσαν τη γιορτή, τις κόρες του στην Αυστραλία να παίρνουν μέρος μέσω τηλεδιάσκεψης, εκπρόσωπο του χωριού του, το Σκαλοχώρι και των ανθρώπων του. Γιόρτασε τα εκατοστά πρώτα γενέθλιά του!

Φέτος, πάντα με «τα μυαλά του τετρακόσια», ο μπάρμπα-Γιάννης Καραγεωργίου από το Σκαλοχώρι, που επέζησε των ναζιστικών στρατοπέδων εξόντωσης γιόρτασε τα 101α του γενέθλια με τηλεφωνικές ευχές λόγω των απαγορευτικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Διαυγής και υγιής, έδωσε σε όλους την καλύτερη ενθάρρυνση, για αντοχή, ανθρωπιά και διεκδικητική αντιμετώπιση των σύγχρονων προβλημάτων.

«Του ευχόμαστε και του υποσχόμαστε ότι του χρόνου τα 102 χρόνια του θα τα γιορτάσουμε όπως και όπου τα επιθυμεί, γεροί να ’μαστε» λένε σχετικά οι φίλοι του, οι «Φίλοι της ιστορικής μνήμης και της πολιτιστικής δημιουργίας».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

 

Ποιος είναι

Ένας Μυτιληνιός αυτόπτης μάρτυρας της ναζιστικής θηριωδίας, της θηριωδίας του πολέμου είναι ο μπάρμπα Γιάννης, ο Γιάννης Καραγεωργίου. Και το να τον ακούς να διηγιέται την ιστορία του σε καθηλώνει. Τον Απρίλιο του 1942, ο Γιάννης Καραγεωργίου με τον αδελφό του Λάμπρο και με άλλους 18 νέους από το βορειοδυτικό τμήμα του νησιού αποφασίζουν να διαφύγουν και να πάνε στη Μέση Ανατολή για να πολεμήσουν τον 'Αξονα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Στο εκκλησάκι του Αγίου Φωκά, όπου έψαχναν μέσο για να αναχωρήσουν, συλλαμβάνονται από τους Γερμανούς και μεταφέρονται στις φυλακές της Γκεστάμπο στη Σουράδα της πόλης. Μια επιστολή στα πράγματα ενός από τους συλληφθέντες που απευθύνεται σε αξιωματικό που υπηρετεί στη Μέση Ανατολή αποτελεί το υλικό στη βάση του οποίου οι 20 νέοι καταδικάζονται σε πενταετή φυλάκιση. 

Οδηγούνται στις φυλακές - στρατόπεδο του Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη, όπου δυο χάνουν τη ζωή τους από τις κακουχίες. Τον Απρίλιο του 1944 μεταφέρονται σε φυλακές - κάτεργα στο Στάιν της Αυστρίας. Λίγες μέρες πριν τη συνθηκολόγηση της ναζιστικής Γερμανίας, τα SS εκτελούν 800 κρατούμενους των φυλακών. Ανάμεσα τους και τέσσερις από τους 18 Μυτιληνιούς. Τελευταία στιγμή ο Γιάννης Καραγεωργίου γλυτώνει.

Η αφήγησή του λίγο μετά το σβήσιμο των κεριών της τούρτας των περσινών 100ων του γενεθλίων συγκλονίζει: «Μας πήγαν και μας στήσαν σ’ ένα τοίχο… Εγώ ήμουν …κατά τριάδες προς τη μεριά κοντά στον τοίχο, μπροστά μου ήταν άλλοι δυο… Προτού βάλει… σε 20-30 μέτρα είχε πολυβόλα, έπεσα κάτω… δίπλα στο τοίχο … και έπεσαν τα πτώματα πάνω μου… Κατάλαβα ότι δεν είχα φάει καμιά!

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Έκατσα εκεί πέρα μια μιάμιση ώρα… πάνω και δίπλα μου θα ‘χαν πέσει 25 πτώματα… εγώ το ψόφιο το κοριό! Καμιά φορά φέρανε μια άλλη παρτίδα να σκοτώσουν… αλλά ήταν Ιταλοί εργάτες που είχαν χαρτιά… δεν τους σκότωσαν… αλλά και δε τους διώξανε… Τους ‘δωσαν ανά δυο μια κουβέρτα και τους σκοτωμένους τους πέραναν αποδώ και τους πήγαιναν 20 μέτρα πιο πέρα για ν’ ανοίξουν τάφους.

Καμιά φορά ήρθε κι η δική μου η σειρά … πιάσαν με ‘βαλαν σε μια κουβέρτα… σηκώθηκα κι εγώ πάνω στο κώλο μου κι έκατσα. Κοίταξα πλάγια μου αν υπάρχει Γερμανός να με δει… δεν ήταν κανένας. Λέω στους Ιταλούς γερμανικά ρούλεν, θα πει μη μιλάς… πήγα κι εγώ κι έπιασα την άκρη μιας κουβέρτας… κι ευτυχώς που από την αποθήκη πήρα τα ρούχα.

Δε σας το είπα ότι όταν ήρθαμε στις φυλακές δώσαμε τα ρούχα μας, τα ‘βαλαν σ΄ ένα κουτί και μας έδωσαν τα ρούχα της φυλακής (ριγωτές φόρμες) αλλά επειδή η αποχώρησή μας από τις φυλακές έγινε άτακτα - που να βρω το δικό μου !!! -  πήγα και πήρα ένα άλλο κουτί… Είχε μέσα ένα καφέ κουστούμι, πέταξα τα ρούχα της φυλακής κι έβαλα το καφέ κουστούμι…

Είχε κάτι αίματα επάνω τα σκούπισα λίγο, καφέ ήταν δε φαινόταν πολύ… πιάσα κι εγώ, είπα στους Ιταλούς μη μιλάτε να δούμε τι θα γιν’… σήκωνα κι εγώ και τους πηγαίναμε κει που θ’ άνοιγαν τάφους… Συνάμα σκοτώναν αράδα… καμιά φορά έρχεται ένας μ’ ένα χάρακα και σημαδεύει δυο τάφους τρία επί τέσσερα μέτρα και λέει τρία μέτρα ερούντα- θα πει τρία μέτρα κάτω…

Μας πήγε σε μια αποθήκη, μας δίν’ κασμά και φτιάρ’. Αρπώ ιγώ μια κασμαδάρα… Αλλά πάντα το κεφάλι κάτω, να μη με βλέπουν… Οι Ιταλοί γελούσαν… τους λέω μη γελάτε. Τελικά σκάβαμε… όλη τη μέρα σκοτώναν… σκοτώσαν κάπου 700 νομάτοι. Συνάμα εγώ όταν ανοίξαμε τους τάφους κατέβηκα κάτω… Μια πατουσά ανθρώπ’, πώς παστώνουν τσ’ σαρδέλις, μια πατουσά χώμα, μια πατουσά ανθρώπ’, μια πατουσά χώμα… Να μη τα πολυλογούμε πιτάξαν καμιά 700 ανθρώπ’ μέσα στους δυο λάκκους…

Εγώ πάντα μέχρι το βράδι πάστουνα… σα τσ’ σαρδέλις… Όταν ο λάκκος έφτασε μισό μέτρο από το έδαφος, φέρανε φορτηγά ασβέστη – και τον σβήσαν από πάνω… Ξέρεις γιατί; Για να μη βρωμά… όπως έμαθα αργότερα. Και τους θάψαμε λοιπόν τσ’ ανθρώπ’… Μας ξαναπάν πάλι στα κελιά… Μετά από δυο μέρες μας πήραν από τις φυλακές, μας βάλαν σ’ ένα σαπιοκάραβο του Δουνάβεως και μας πήγαν απ’ την Αυστρία στη Βαυαρία… σ΄ ένα χωριό που το λέν’ Μπερνάου…».

Από την παρέα των 20 νεαρών που θέλανε να πολεμήσουν τους Ναζί στη Μυτιλήνη επέστρεψαν οι 14. Ο μπάρμπα Γιάννης 100 χρονών γιόρτασε τα γενέθλια του. «’Αντε να δούμε τι θα γιν’…» έλεγε και ξανάλεγε χαμογελώντας πέρυσι. Τι είδε να γίνεται. Άλλος ένας «πόλεμος» μια πανδημία, χιλιάδες νεκρούς ακόμα. Ο μπαρμπα Γιάννης «μνημείο» της ανθρώπινης ιστορίας στην Ευρώπη.

ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ
Tο stonisi.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣ

Ιστορίες «στο Ν» για την ιστορία και τοπογραφία της Λέσβου

Ο Δημήτρης Μάντζαρης συζητά με το Σπύρο Καράβα, ομότιμο καθηγητή Νεότερης Ιστορίας στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Το εγκαταλειμμένο Γαλλικό ‑ Συμμαχικό νεκροταφείο στα Λουτρά

Θα μπορούσε ο χώρος όλος να μετατραπεί σε χώρο τιμής;
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

«Λιώστε τους...»

Η τραγική ιστορία του πρόσφυγα από την Πέργαμο Ηλία Αργυριάδη που εκτελέστηκε μαζί με το Νίκο Μπελογιάννη σαν σήμερα 30 Μαρτίου 1952, Η τύχη της διαλυμένης οικογένειας του
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Η εμφάνιση του Χριστιανισμού στη Λέσβο

Η Δέσποινα Ανδρέου μίλησε στις «Ιστορίες στο Νησί» για την εμφάνιση του Χριστιανισμού και για το πότε δημιουργήθηκαν οι δύο Μητροπόλεις στο νησί της Λέσβου
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

25 χρόνια από τους βομβαρδισμούς στην Γιουγκοσλαβία

Η επιτροπή ειρήνης Λέσβου εξέδωσε ανακοίνωση για τη θλιβερή επέτειο έναρξης των βομβαρδισμών το 1999
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Η Ψωροκώσταινα, η Αιβαλιώτισσα πρόσφυγας στο Ναύπλιο...

Η ιστορία μιας γυναίκας που έγινε συνώνυμο του νεοελληνικού κράτους
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Καρναβάλι και 25η Μαρτίου 1944 στην Αγιάσο

Γράφει ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΑΛΑΡΓΑΛΗΣ, Συγγραφέας, διδάκτορας Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Όταν ο Μυτιληνιός «φουστανελάς» μπήκε στο Μουσείο του Λούβρου

Με αφορμή τη σημερινή συμπλήρωση 90 χρόνων από το θάνατο του μεγάλου λαϊκού μας ζωγράφου θυμόμαστε πως το 1961 το κοσμοπολίτικο Παρίσι υποδέχθηκε τα έργα του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Αποκριές στη Μυτιλήνη το 1913

Λίγους μήνες μετά την απελευθέρωση του νησιού -Γράφει η ΜΑΡΙΑ ΓΡΗΓΟΡΑ*
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Η Μελίνα της Μυτιλήνης

Ένα χρέος της πόλης στη μεγάλη Ελληνίδα που δεν υλοποιήθηκε ποτέ μπορεί να εξοφληθεί από τη δημοτική αρχή του Παναγιώτη Χριστόφα
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣ

«Ανοιξε την πύλη να τους δείρουμε»

4 χρόνια από την «Καράβα», μια αδημοσίευτη μαρτυρία του τότε διοικητή του Στρατοπέδου της Παγανής όπου βρίσκονταν τα ΜΑΤ, Δ. Χατζηχαραλάμπους, Ταξίαρχο ε.α.- Τι έγινε με τον Μουτζούρη και τον πρωθυπουργό;
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Μια εκδήλωση με πολλά σύγχρονα διδάγματα

Η ζωή και η δράση του Μητροπολίτη Μηθύμνης Διονύσιου την περίοδο του Μεσοπολέμου και της Κατοχής παρουσιάστηκε στο Δημοτικό Θέατρο Καλλονής