Στο φως η Θεά Μητέρα;
Ένα άγαλμα γυναίκας του 2ου μ.Χ αιώνα φωτίσει την ιστορία της άγνωστης Ιωνικής πόλης Μητρόπολη, κοντά στη Σμύρνη
Από το NEWSROOM Δημοσίευση 15/6/2021
του ΣΤΡΑΤΗ ΜΠΑΛΑΣΚΑ*
Μια αρχαία Ιωνική πόλη, γνωστή ως τα τώρα μόνο βιβλιογραφικά επιστρέφει στο φως. Ο λόγος για την αρχαία Μητρόπολη, στο μέσον της διαδρομής Σμύρνη – Έφεσος όπου οι συνεχιζόμενες από το 1990 ανασκαφές έφεραν στο φως ένα μαρμάρινο άγαλμα γυναίκας.
Το άγαλμα του 2ου μετά Χριστό αιώνα είναι σε φυσικό μέγεθος είναι ακέραιο αν και ακέφαλο με τους αρχαιολόγους να θεωρούν ότι συνεχιζόμενης της ανασκαφής θα βρεθεί και το κεφάλι. Σύμφωνα με δημοσιεύματα εικάζεται ότι βρέθηκε στο χώρο αρχαίου ναού και πιστεύεται ότι μάλλον ανήκει στη θεά Μητέρα Γαλλησία στην οποία οφείλεται και το όνομα της πόλης (πόλη της Μητρός). Η λατρεία της Θεάς Μητρός Γαλλησίας στην πόλη αποδεικνύεται και από νομίσματα και επιγραφές που έχουν βρεθεί αλλά και από την αρχαιολογική ανακάλυψη στο παρελθόν προς τιμή της Θεάς ενός σπηλαιώδους Ιερού στο όρος Γαλλήσιο με χρήση από τον 6ο π.Χ μέχρι τον 2ο μ.Χ αιώνα. Το σπηλαιώδες αυτό Ιερό στο όρος Γαλλήσιο θεωρείται πως ήταν και το λατρευτικό κέντρο της Θεάς.
Σύμφωνα με βιβλιογραφικές πηγές η Μητρόπολις της Ιωνίας που ήκμασε στους Ρωμαϊκούς χρόνους όπως και όλη η περιοχή με κορύφωση τον 1ο και 2ο μετά Χριστό αιώνα δεν αναφέρεται στην εποχή της Ιωνικής Δωδεκάπολης, δεν υπήρξε μητρόπολη αποικίας ούτε φυσικά μητρόπολη με τη μεταγενέστερη εκκλησιαστική σημασία.
Από τις ανασκαφές έχουν έρθει στο φως ένα μεγάλο θέατρο της εποχής της ακμής της πόλης, το βουλευτήριο της Ελληνιστικής περιόδου (του 2ου αιώνα π.Χ) από το οποίο προήλθαν εξαιρετικά δείγματα γλυπτικής, μία στοά επίσης της Ελληνιστικής εποχής που πρόσφερε εντυπωσιακή θέα στην κοιλάδα που απλώνεται κάτω από την πόλη, το μωσαϊκό δάπεδο μιας ρωμαϊκής βίλας (μάλλον η αίθουσα συμποσίου), ένα ρωμαϊκό λουτρό αλλά και το βυζαντινό φρούριο του 12ου - 13ου αιώνα. Στην περιοχή έχουν εντοπισθεί επίσης ένας νεολιθικός οικισμός και ευρήματα της Εποχής του Χαλκού και άλλα προελληνικά ευρήματα του πολιτισμού των Χετταίων.
Ήταν κτισμένη πάνω σε άνδηρα, κατά το πρότυπο της Περγάμου και μάλλον με το ιπποδάμειο πολεοδομικό σύστημα ενώ περιβάλλεται και από ισχυρά τείχη.
Το 1998 βρέθηκε βόρεια του βουλευτηρίου η τιμητική επιγραφή του «Απολλωνίου», η οποία ρίχνει φως στην ιστορία της πόλης μετά το 150 π.Χ. Μαθαίνουμε ότι ένα στρατιωτικό σώμα με νέους ανθρώπους από τη Μητρόπολι με αρχηγό τον Απολλώνιο –που πέθανε στη μάχη– βοήθησε τους Ρωμαίους να καταστείλουν την επανάσταση του Αριστονίκου (133-131 π.Χ.). Φαίνεται ότι μετέπειτα η Μητρόπολις απέκτησε αυτονομία, όπως συνάγεται από το γεγονός ότι άρχισε να κόβει νομίσματα.
Η πόλη ακολουθεί την πορεία των άλλων πόλεων της περιοχής, τον 6ο αιώνα αναφέρεται ως έδρα επισκοπής και εξαφανίζεται στα ύστερα χρόνια του Βυζαντίου.
* Με πληροφορίες από τουρκικά έντυπα μέσα ενημέρωσης τις τελευταίες μέρες