Η φριχτή γυναικοκτονία της Καρολάιν που συγκλονίζει το πανελλήνιο έφερε αμέσως θύμησες για τη γυναικοκτονία της Ερατώς, και ο κατάλογος των γυναικοκτονιών άρχισε να μακραίνει. Όχι δεν είναι μεμονωμένα περιστατικά, όχι οι γυναικοκτονίες αυτές δεν είναι αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης, όχι, είναι προσβολή στους ψυχικά ασθενείς να κάνουμε λόγο για ψυχιατρικά φαινόμενα όταν επικεντρωνόμαστε στον δράστη. Ποιος οπλίζει το χέρι των γυναικοκτόνων; Ποιος αφήνει στεφάνι του γυναικοκτόνου στην κηδεία της γυναίκας που δολοφόνησε; Ποιοι αναγνωρίζουν εγκλήματα «πάθους» ή «εκρήξεις θυμού» που δικαιολογούν τον δράστη και του μειώνουν την ποινή κάθειρξης; Ποια Δικαιοσύνη θα δικαιώσει τις «Καρολάιν» αυτού του κόσμου;

Αξιοποιώντας το μεγάλο αρχείο του συναδέλφου, Στρατή Μπαλάσκα και συζητώντας μια σειρά υποθέσεις, στεκόμαστε στις γυναικοκτονίες που «δεν χωρά ανθρώπου νους». Κι όμως, όπως επισημαίνει το Κέντρο Γυναικείων Μελετών και Ερευνών, «Διοτίμα», «τα πιο ακραία μισογύνικα εγκλήματα, οι γυναικοκτονίες, δεν θα εκλείψουν αν δεν αποδεχτούμε ότι ζούμε σε μια πατριαρχική κοινωνία που εκπαιδεύει τοξικές αρρενωπότητες που μπορούν να φτάσουν ακόμα και στο φόνο για να «τιμωρήσουν» μια γυναίκα. […] Όσο δεν λαμβάνονται σοβαρά μέτρα για την πρόληψη, διαχείριση και αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, τόσες νεκρές Καρολάιν θα μετράμε».

«Οι δικές μας Καρολάιν»

Η Τούλα, 27 ετών, χτυπήθηκε μέχρι θανάτου το 2003- Τα κόκαλά της βρέθηκαν σε ένα σιδερένιο κουτί

Επί τρία χρόνια τα κόκαλα και οι στάχτες της 27χρονης Τούλας Μαμώλου κρύβονταν σε ένα μεταλλικό κουτί δίπλα στο τζάκι του σπιτιού που αποκαλύφθηκε το 2005. Την χτύπησε μέχρι θανάτου, αφού την είχε δεμένη και χωρίς φαγητό ο 32χρονος Γιώργος Μπουτάρας. Η δολοφονία της έγινε στις 22 Ιανουαρίου 2002 στο σπίτι του γυναικοκτόνου και της συζύγου του, Αρετής κοντά στην πλατεία Αλυσίδας, αλλά αποκαλύφθηκε τρία και πλέον χρόνια αργότερα, το Μάρτιο του 2005, όταν η Αρετή, αποφάσισε να σπάσει τη σιωπή της μετά την προτροπή φίλου της.

Δημοσιεύματα του τοπικού Τύπου της εποχής αναφέρουν ότι η Τούλα αφού χώρισε και ανέλαβε την επιμέλεια του παιδιού της, ξεκίνησε σχέση με τον Μπουτάρα, ο οποίος στη συνέχεια παντρεύτηκε την Αρετή και ζούσε και με τις δύο κάτω από την ίδια στέγη, βιντεοσκοπώντας σεξουαλικές στιγμές. Τα ίδια δημοσιεύματα αναφέρουν ότι έσπρωχνε γυναίκες στην πορνεία και έψαχνε νέα θύματα μέσω διαδικτύου. Η Αρετή, μεγαλωμένη σε ορφανοτροφείο, στην απολογία της σημείωνε ότι τον γνώρισε στα 16 της αναγκάζοντάς την να κάνει πράγματα που δεν ήθελε και επισημαίνοντας ότι ο Μπουτάρας είχε γίνει η «φυλακή» της. Απέκτησαν μαζί ένα παιδί.

Η Τούλα προσπάθησε να ξεφύγει από το σπίτι, αλλά ο Μπουτάρας την έδεσε με χειροπέδες και την κακοποιούσε, έως θανάτου τον Γενάρη του 2002. Ο γυναικοκτόνος έκαψε το σώμα της στο τζάκι ενώ τα κόκαλά της και τη στάχτη τα έκρυψε μέσα στο μεταλλικό κουτί.

Ο πρώην σύζυγος της Τούλας προσπάθησε να επικοινωνήσει μαζί της και απευθύνθηκε στον Μπουτάρα ο οποίος φαίνεται να του απάντησε ότι η Τούλα «γνώρισε έναν Αλβανό και έφυγαν από τη Μυτιλήνη».

Η δίκη έγινε το Μάρτιο του 2006, στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Σάμου. Ο Μπουτάρας καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη και φυλάκιση 18 ετών για αρπαγή με σκοπό τη συνουσία και το βιασμό, και περιύβριση νεκρού. Η γυναικά του Αρετή καταδικάστηκε σε 11 χρόνια φυλάκιση για συνέργεια στην αρπαγή της Τούλας.

Η Σ. 41 ετών μαχαιρώθηκε από τον άντρα της με κουζινομάχαιρο 10 φορές «για οικονομικούς λόγους» (!!), ενώ τα δυο παιδιά τους κοιμόντουσαν στον πάνω όροφο

Άλλη μια γυναικοκτονία που συγκλόνισε τη Λέσβο έγινε το 2012, όταν η 41χρονη Σ. δημόσια υπάλληλος, μαχαιρώθηκε από τον σύζυγό της, 43χρονο μηχανικό. Ο γυναικοκτόνος χρησιμοποίησε το κουζινομάχαιρο για να της αφαιρέσει τη ζωή, την ώρα που τα δυο τους παιδιά κοιμοντουσαν στον πάνω όροφο, στο σπίτι τους στο Πυργί τον Μάιο του 2012:

«Ο 43χρονος σύζυγος - εργολήπτης δημόσιων έργων άρπαξε ένα μαχαίρι από την κουζίνα και χτύπησε την σύζυγό του 10 φορές στο θώρακα, την κοιλιά και το λαιμό, με αποτέλεσμα να πέσει στη συνέχεια αιμόφυρτη στο δάπεδο» αναφέρουν δημοσιεύματα.

Το αίμα της πλημμύρισε το σπίτι, και εκείνος τη μετέφερε στο Νοσοκομείο Μυτιλήνης, όπου όμως εξέπνευσε παρά τις προσπάθειες των γιατρών.

Δημοσιεύματα της εποχής αναφέρουν: «Χαμηλών τόνων άνθρωπο με πολλά οικονομικά προβλήματα λόγω της μη εκταμίευσης πολλών χρημάτων από έργα που είχε κάνει» τον περιγράφουν όσοι τον ήξεραν. Τα προβλήματα του ήταν κοινό μυστικό και αφορούσαν συγκεκριμένο έργο στην περιοχή της δυτικής Λέσβου. «Ήταν συνέχεια νευρικός και ευερέθιστος» λέει άνθρωπος του περιβάλλοντος του που χωρίς να δικαιολογεί την πράξη του 43χρονου μιλά για έναν «ευαίσθητο άνθρωπο που έγινε φονιάς λόγω του ότι δεν άντεξε το βάρος της ανέχειας.».

Το Μικτό Ορκωτό Κακουργιοδικείο της Χίου επέβαλε ισόβια κάθειρξη στον συζυγοκτόνο, «δεν αναγνώρισε ελαφρυντικά στον κατηγορούμενο, ενώ από την ακροαματική διαδικασία δεν αναδείχθηκε κάποια άλλη πτυχή εκτός της ήδη γνωστής για τον διαταραγμένο ψυχικό κόσμο του συζυγοκτόνου». Ενώ κάποια ΜΜΕ αναφέρουν ότι… «τα δύο ανήλικα παιδιά του ζευγαριού έχασαν και τους δυο γονείς τους εφόσον 41χρονη μητέρα τους έπεσε νεκρή από τα χέρια του πατέρα, ενώ από την άλλη πλευρά και ο δράστης κατέληξε στη φυλακή», κι ότι αυτό προκάλεσε τότε «ιδιαίτερη συγκίνηση».

Η Ραφαέλα 40 ετών, βρέθηκε πνιγμένη και θαμμένη γυμνή σε λάκκο στο Ντίπι από τον σύζυγό της- Ο γυναικοκτόνος άφησε και στεφάνι στην κηδεία της σε σχήμα καρδιάς που έγραφε «σ’ αγαπώ!!!»

Η  Ραφαέλα Γιαννακή 40 ετών βρήκε φριχτό θάνατο από τον σύζυγό της, 45 ετών το 2013. Την έπνιξε και την έθαψε γυμνή, με το εσώρουχό της σε λάκκο στο Ντίπι, παρουσιάζοντας ως «επιχείρημα» την υποψία του ότι είχε εραστή, σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής.

«Ήταν ευυπόληπτος, απόλυτα ήρεμος επιχειρηματίας, δεν έδειχνε καθόλου επιθετικός» λένε ακόμα και σήμερα άνθρωποι που γνώρισαν τον επιχειρηματία που διατηρούσε κατάστημα με χαρτικά.

Πνιγμονή από απόφραξη εξωτερικών αεροφόρων οδών ήταν το πόρισμα του ιατροδικαστή που εξέτασε το πτώμα της Ραφαέλλας. Ο 45χρονος έκλεισε με τα χέρια του την μύτη και το στόμα της συζύγου του, μέχρι που εκείνη πέθανε φριχτά από ασφυξία.

Την έθαψε σε λάκκο για να αποποιηθεί των ευθυνών του, αλλά η κόρη της Ραφαέλας από τον προηγούμενο γάμο της, την αναζητούσε επίμονα και δήλωσε την εξαφάνισή της, σύμφωνα με αστυνομικό δελτίο της εποχής.

Το Μικτό Κακουργιοδικείο Βορείου Αιγαίου που συνεδρίασε στη Χίο, έκρινε πως ο Σ.Σ. προέβη στην εγκληματική ενέργεια σε μια «έκρηξη θυμού» (!) όταν πληροφορήθηκε ότι η σύζυγός του θα τον εγκατέλειπε και υπό το βάρος των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε! Το δικαστήριο δέχθηκε με ψήφους τέσσερις (τρεις ψήφοι ενόρκων και μία ψήφος δικαστή) έναντι τριών ότι ο φόνος έγινε εν βρασμώ ψυχής του δράστη. Η «έκρηξη θυμού» δηλαδή δικαιολογήθηκε… Ο γυναικοκτόνος δεν καταδικάστηκε σε ισόβια, αλλά σε ποινή κάθειρξης 20 ετών.

Η κηδεία της Ραφαέλλας Γιαννακή έγινε 17 Ιανουαρίου 2013 στην Αγία Τριάδα στο Συνοικισμό. Ανάμεσα στα άλλα το λουλουδένιο στεφάνι του συζύγου φονιά της: Σε σχήμα καρδιάς και την επιγραφή «σ’ αγαπώ».

Η 24χρονη Ερατώ δολοφονήθηκε από τον εν διαστάσει συζυγό της, δίπλα στο δωμάτιο του μωρού τους

Βιοπαλαίστρια για να τα βγάλει πέρα για τη μικρή της κόρη η Ερατώ, απομακρύνθηκε από το περιβάλλον του συζύγου της που έμελλε να γίνει ο ψυχρός εκτελεστής της και δολοφονήθηκε με καραμπίνα στη Χρυσομαλλούσα. Εκείνη μιλούσε στο τηλέφωνο σε έναν φιλο της, και ο γυναικοκτόνος εισέβαλε σπίτι και την δολοφόνησε με καραμπίνα, ενώ στο διπλανό δωμάτιο κοιμόταν η μικρή τους κόρη.

Τον Νοέμβριο του 2019 το Μικτό Ορκωτό δικαστήριο της Χίου καταδίκασε τον γυναικοκτόνο σε ισόβια κάθειρξη για ανθρωποκτονία από πρόθεση σε ήρεμη ψυχική κατάσταση.

Η γυναικοκτονία της Ερατώς, επίσης συγκλόνισε το πανελλήνιο τον Μάιο του 2019: Ήταν η τρίτη γυναικοκτονία στην Ελλάδα μέσα σε διάστημα 10 ημερών και η ένατη μέσα στο 2019, «ακολουθώντας μια σειρά από αντίστοιχα φαινόμενα έμφυλης βίας» ανέφερε το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας.

Η Βαλμπόνα και η φίλη της δολοφονήθηκαν άγρια «γιατί» η Βαλμπόνα δεν ήθελε να παντρευτεί τον μετέπειτα εκτελεστή της- Τα πτώματά τους τα έβαλε σε πλαστικές σακούλες που βύθισε στη θάλασσα, στον Πολιχνίτο

2 Αυγούστου 2002. Δύο γυναίκες απολαμβάνουν τις διακοπές τους στη Σκάλα Πολυχνίτου, με την πρόταση γάμου του 56χρονου συνταξιούχου ναυτικου, Στέλιου Φτεριανού, στη σύντροφό του, τη Βαλμπόνα μία εκ των δύο, να πέφτει ξανά στο τραπέζι τα ξημερώματα της ημέρας εκείνης. Η 29χρονη δεν μοιάζει πρόθυμη να δεχτεί τη δέσμευση με τον πρώην ναυτικό και ο καβγάς δεν αργεί να ξεσπάσει.

Όπως ομολόγησε τέσσερις μήνες μετά τις άγριες δολοφονίες, «εξοργισμένος» από την απόρριψη της Βαλμπόνα, ο Φτεριανός της επιτέθηκε και τη χτύπησε στο κεφάλι με ένα γρύλο αυτοκινήτου. Η ίδια τύχη περίμενε και την 20χρονη φίλη της όταν επιχείρησε να τον σταματήσει.

Στη συνέχεια, έβαλε τα πτώματα σε πλαστικές σακούλες και με τη βοήθεια μεγάλων πετρών τα έστειλε στα βάθη της θάλασσας, στις Πλάκες Πολυχνίτου της Λέσβου.

Το πανό έξω από το Δικαστικό μέγαρο Μυτιλήνης για τη γυναικοκτονία της Ερατώς

Η Διοτίμα

«Η νομική αναγνώριση της γυναικοκτονίας, η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου υποστήριξης και απεγκλωβισμού επιζωσών από τις κακοποιητικές σχέσεις, τα μέτρα για την οικονομική ενίσχυση και εργασιακή ένταξη των ευάλωτων επιζωσών, για να σταθούν στα πόδια τους μετά την απομάκρυνση από τον κακοποιητή, το πλατύ άνοιγμα της συζήτησης στο σχολείο, στα ΜΜΕ, στη δημόσια σφαίρα ζητημάτων που αφορούν την έμφυλη ανισότητα και τη βία που είναι παράγωγό της, η συστηματική εκπαίδευση όλων των φορέων που ασχολούνται με τη διαχείριση περιστατικών έμφυλης βίας, είναι αναγκαιότητα περισσότερο από ποτέ.» 

«Σήκω... Φύγε». Δεν είναι απλό, απαιτείται σχέδιο απόδρασης

Όπως και στην περίπτωση της Καρολάιν, όπως και σε γυναικοκτονίες και στη Λέσβο και σε όλη την Ελλάδα, τα θύματα βρίσκονται στην πιο δεινή θέση όταν ανακοινώνουν την πρόθεσή τους να αποχωρήσουν, και δεν θέλουν να βιώνουν αυτή τη σχέση για οποιοδήποτε λόγο. Για το λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό για μία κακοποιημένη γυναίκα να μην ακούει «Σήκω- Φύγε» από τους φίλους της, αλλά να παροτρύνεται να δει ειδικό σύμβουλο σε τέτοια θέματα και να «χτίσει» ένα σχέδιο απόδρασης. (σ.σ. επίσης γραμμή SOS 15900).

Η περίοδος που το θύμα απειλεί ότι θα φύγει, είναι η πιο επικίνδυνη περίοδος της σωματικής της ακεραιότητας και της ζωής της. Ο θύτης αντιλαμβάνεται ότι πλέον χάνει τον έλεγχο.

Η προετοιμασία της φυγής γίνεται, όπως λέει η σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Μαρίνα Χριστίνα Σμυρναίου «με εκπαίδευση και προετοιμασία εγγράφων, χρημάτων, τσάντα έκτακτης ανάγκης, κόπιες από κλειδιά - πράγματα δηλαδή απαραίτητα που μπορεί να πάρει μήνες σε μια γυναίκα να βρει ευκαιρία να τα ετοιμάσει. Για την δημιουργία του πλάνου απόδρασης (exit plan) πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν πράγματα όπως η απόσταση σε μέτρα που έχει ένας πάγκος από ένα τραπέζι, ώστε να προετοιμάσει η γυναίκα τα βήματα της και να αποφύγει την πχ πιθανότητα να της κοπανήσει το κεφάλι στην άκρη του τραπεζιού».

Όχι μόνο στη Λέσβο ή μόνο στην Ελλάδα

Οι γυναικοκτονίες δεν είναι ένα... βάρβαρο ελληνικό φαινόμενο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων, EIGE:

• Στη Βρετανία, κάθε τρεις μέρες δολοφονείται μία γυναίκα
• Στη Σουηδία, κάθε δέκα μέρες κακοποιείται μέχρι θανάτου από το σύζυγο ή σύντροφό της
• Στην Ισπανία, μία γυναίκα δολοφονείται κάθε τέσσερις μέρες, περίπου 100 τον χρόνο
• Στη Γαλλία, μία γυναίκα δολοφονείται κάθε πέντε μέρες εξαιτίας κακοποίησης στο σπίτι

Από αυτές το 1/3 μαχαιρώνεται, το 1/3 φονεύεται με πυροβόλο όπλο, το 20% στραγγαλίζεται και το 10% ξυλοκοπείται μέχρι θανάτου 

Σκίτσο Γιώργου Μικάλεφ