Στο πλαίσιο της σημερινής Παγκόσμιας Ημέρας Εξάλειψης κατά της Βίας των Γυναικών, η UNESCO και συγκεκριμένα τον τομέα της που αφορά στην Ελευθερία της Έκφρασης και της Ασφάλειας των Δημοσιογράφων, επέλεξε το άρθρο της Ανθής Παζιάνου, που δημοσιεύεται μέρος του παρακάτω στα ελληνικά, στο πλαίσιο διεθνούς καμπάνιας για την ασφάλεια των γυναικών δημοσιογράφων της UNESCO.

Δεν θα φανταζόμουν ποτέ ότι θα πήγαινα μία Δευτέρα την τρίχρονη κόρη μου στον παιδικό σταθμό και οι δασκάλες της θα με ρωτούσαν γιατί στο ίντερνετ γράφει ότι κάνω «σεξ με αρ***δες». Ή ότι μια συναδέλφισσά μου θα επέλεγε να αφήσει τη μάχιμη δημοσιογραφία και θα κλείνονταν στο γραφείο γιατί φοβάται για τη ζωή της. Στη Λέσβο, το νησί της Ελλάδας που έγινε διεθνώς γνωστό για την αλληλεγγύη των κατοίκων του στους πρόσφυγες, η δημοκρατία και η ελευθερία του Τύπου δέχονται επιθέσεις και ο πιο βολικός στόχος των εχθρών τους είμαστε οι δημοσιογράφοι και ειδικότερα οι γυναίκες δημοσιογράφοι.

Στην ελληνική γλώσσα η λέξη δημοσιογράφος είναι αρσενικού γένους. Κι ενώ πολλά επαγγέλματα με την πάροδο των δεκαετιών και τη μαζική παρουσία γυναικών σε αυτά απέκτησαν θηλυκό γένος, στο λειτούργημα του δημοσιογράφου το γένος παρέμεινε αρσενικό. «Αρσενικό» είναι και το προνόμιο σε σχέση με το ύψος της μισθοδοσίας, την προαγωγή και τις διευθυντικές θέσεις. Με τη μεγάλη κρίση που περνούν τα ΜΜΕ στην Ελλάδα, ο κλάδος της δημοσιογραφίας από το 2010 μετρά χιλιάδες απολύσεις, στοιχεία που προκύπτουν και από το κλείσιμο μεγάλων εφημερίδων και τηλεοπτικών καναλιών και τους δείκτες ανεργίας στον κλάδο.

[…]

Όταν υπεισέρχονται ακροδεξιά στοιχεία με φασιστικές συμπεριφορές στο ρεπορτάζ, η στοχοποίηση δημοσιογράφων είναι δεδομένη. Όταν δε πρόκειται για γυναίκες δημοσιογράφους, η όποια «κριτική» λαμβάνει σεξιστικές διαστάσεις. Θυμόμαστε χαρακτηριστικά ότι πριν από την είσοδο της Χρυσής Αυγής στο ελληνικό Κοινοβούλιο, το «χαστούκι» που έδωσε σε live τηλεοπτική μετάδοση, στέλεχος της εγκληματικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή σε βουλεύτρια του ΚΚΕ και γυναίκα δημοσιογράφο για να τη βάλει «στη θέση της».

Στη Λέσβο, να είσαι γυναίκα δημοσιογράφος, όταν ακροδεξιά στοιχεία θέλουν να επιβάλλουν τη δική τους ατζέντα σε σχέση με το προσφυγικό έχει καταστεί επικίνδυνο. Τον Οκτώβριο του 2016 φεύγοντας από ρεπορτάζ στο Hot Spot της Μόριας Λέσβου με το αυτοκίνητό μου είδα έναν άντρα άνω των 60 ετών να σπρώχνει γυναίκες πρόσφυγες που φορούσαν μαντήλα και να τις βρίζει χυδαία επειδή βρίσκονται στη Λέσβο. Σταμάτησα και του φώναξα να σταματήσει, επεσήμανα ότι είμαι δημοσιογράφος. Ήρθε στο μέρος μου και με τράβηξε από τα μαλλιά, έβαλα μπρος τη μηχανή του αυτοκινήτου και με άφησε. Ταυτόχρονα έκανα σήμα στις γυναίκες να μπουν στο αυτοκίνητο με τα παιδιά τους και τις μετέφερα σε ασφαλές καταφύγιο. Μετά την αναφορά μου στην αστυνομία ο δράστης ακόμα δεν έχει ταυτοποιηθεί. Παρόλ’ αυτά ακροδεξιοί κύκλοι, γνωστοί για την κατασκευή fake news, πήραν την καταγγελία που έκανα και σε ανάρτησή μου στο facebook, και προσβάλλοντας την τιμή και την υπόληψή μου σχολίασαν δημόσια και με ονοματεπώνυμο ότι έχω σεξουαλικές φαντασιώσεις με ηλικιωμένους.

Ένα μήνα μετά, βρέθηκα στην κεντρική πλατεία του νησιού, όπου η αστυνομία επιχειρούσε να την εκκενώσει από αφγανούς πρόσφυγες που είχαν κάνει κατάληψη. Ακροδεξιές ομάδες ντόπιων έβριζαν τους πρόσφυγες, έβγαλα τη φωτογραφική μου μηχανή και άρχισα να τραβάω. Οι ακραίες ομάδες ήρθαν κατά πάνω μου και με έβριζαν με χυδαίες σεξιστικές εκφράσεις.

Εξηγούσα ότι είμαι δημοσιογράφος και ότι έχω ειδική διαπίστευση από την αστυνομία. Φώναξα τη γυναίκα αστυνομικό, επιδεικνύοντας τη διαπίστευσή μου και ζητώντας της να παρέμβει και μου είπε «πρέπει να καταλάβετε ότι προκαλείτε με την παρουσία σας’. Με φυγάδευσε στέλεχος του ΚΚΕ στα γραφεία που ήταν πάνω από την πλατεία. Διαφορετικά, δεν ήξερα τι θα συμβεί.

Στο στόχαστρο αυτών των ομάδων μπήκαν και άλλες γυναίκες συνάδελφοι. Είδαμε για τη μία από αυτές ανάρτηση στο facebook με ρεπορτάζ της και σχόλιο «Κρεμάστε την». Η δεύτερη συνάδελφός μου βρέθηκε δύο φορές να καλύπτει ρεπορτάζ και αυτές οι ομάδες να φωνάζουν «Αυτή είναι, την ξέρουμε» και να τρέχουν κατά πάνω της. Κι ενώ η αστυνομία ήταν παρούσα, δεν ασχολήθηκε γιατί βρίσκονταν «σε άλλη επιχείρηση». […]

Τον Μάιο του 2018, οι 15 επαγγελματίες δημοσιογράφοι της Λέσβου κάναμε δημόσια έκκληση για την προστασία μας και για την υπεράσπιση της ελευθεροτυπίας. Συναντηθήκαμε με τον αρχηγό της αστυνομίας και τον εισαγγελέα, κάναμε και απεργία. Εξηγήσαμε ότι οι σεξιστικές επιθέσεις εναντίον μας συμβαίνουν επειδή αρνούμαστε να μεταδώσουμε ψευδείς ειδήσεις, αλλά και ότι τις αποκαλύπτουμε: Οι ίδιοι ακραίοι κύκλοι διέδιδαν ότι «οι μετανάστες τρώνε σκυλιά» ή οι δημοσιογράφοι «πληρώνονται από ΜΚΟ». Οι επιθέσεις στις γυναίκες δημοσιογράφους έχουν πάντα σεξιστικό χαρακτήρα.

Τον Σεπτέμβριο 2018 οι σεξιστικές επιθέσεις εντάθηκαν, όπως και οι επιθέσεις κατά προσφύγων. Στις 6 Σεπτεμβρίου δημοσιεύτηκε ρεπορτάζ μου σε τοπική εφημερίδα που αποκάλυπτε ότι ακραίες ομάδες επιτέθηκαν σε ντόπιο κορίτσι σε ένα χωριό, επειδή φορούσε μαντήλα και εκείνοι νόμιζαν ότι είναι μουσουλμάνα. Στις 8 Σεπτεμβρίου με δύο συναδέλφους μου πήγα στο γήπεδο όπου αφρικανοί αιτούντες άσυλο προπονούνται για να παίξουν στο τοπικό πρωτάθλημα. Μετά το ρεπορτάζ βγάλαμε αναμνηστική φωτογραφία με τους ποδοσφαιριστές που αναρτήθηκε στο facebook σε περιορισμένο κοινό. Την ίδια μέρα ακραίες ομάδες κατοίκων που μένουν στο ίδιο χωριό όπου έγινε η επίθεση κατά του κοριτσιού ανήρτησαν δημόσια τη φωτογραφία μου με τους αιτούντες άσυλο, σημειώνοντας ότι έχω σχέσεις με «αρ****δες» και άλλες σεξιστικές- ρατσιστικές εκφράσεις, γεγονός για το οποίο έκανε παρέμβαση το Συμβούλιο της Ευρώπης, αλλά και βουλευτές του ελληνικού κοινοβουλίου. Μηνύθηκαν 8 άτομα και ακόμα και σήμερα δεν έχει δικαστεί κάποια υπόθεση.

Αν και ο σεξιστικός χαρακτήρας των επιθέσεων αναδείχτηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης, στην Ελλάδα έμεινε σε δεύτερη μοίρα. Αυτό που μας κρατά ενωμένους είναι η δημοσίευση κάθε τέτοιας επίθεσης, η προστασία της Ένωσης Συντακτών (ΕΣΗΕΠΗΝ) και της ΠΟΕΣΥ ώστε το πρόβλημα να λαμβάνει πανελλαδικές και διεθνείς διαστάσεις.

Είναι όμως παράλληλα αναγκαίο εφόσον ο σεξισμός επικρατεί ξανά στον πολιτικό λόγο και συνδέεται με τον φασισμό να υπάρξει μια ασπίδα προστασίας: για την ανεξαρτησία της ενημέρωσης και τη διαμόρφωση ενός πλαισίου ισότητας για τις γυναίκες δημοσιογράφους, να διαμορφωθούν χώροι γυναικών στα σωματεία του Τύπου και τις επαγγελματικές ενώσεις, με νομική και ψυχολογική υποστήριξη.