Τ’ αρχινισμένο σύνθημα
Γράφει ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΑΛΑΡΓΑΛΗΣ
Δημοσίευση 9/5/2022
Αρκετές φορές τα γεγονότα, οι πράξεις η ονομαζόμενη ιστορία επαναλαμβάνονται. Κάποιοι δεν παραδειγματιζόμαστε, δεν διδασκόμαστε από το παρελθόν. Κι αν στην περίπτωση των καθημερινών ανθρώπων η ζημιά, το κακό είναι μόνο για αυτούς στην περίπτωση των ηγετών οι πράξεις τους επιβαρύνουν όλους μας.
Μέχρι πρόσφατα λέγαμε ότι ζούμε, στην Ευρώπη, χωρίς πόλεμο σχεδόν ογδόντα χρόνια. Και να που διαψευστήκαμε, ήρθε και στην ευρωπαϊκή αυλή. Έγραφα πριν τρία χρόνια για τον φασισμό, τον πόλεμο, την ειρήνη και τις προσπάθειες κάποιων Μυτιληνιών στο να αποτραπεί ο πόλεμος:
«Αρκεί να τραγουδάμε ’’έχει σαν στάμπα τη ζωή μου σημαδέψει δε θα περάσει ο φασισμός’’; Ή να χαιρόμαστε επειδή δεν αυξήθηκαν τα ποσοστά των ακροδεξιών σχηματισμών σε κάποια εκλογική αναμέτρηση, όταν οι ιδέες τους ψηφίζονται από εκατομμύρια ψηφοφόρους στην Ευρώπη;
Με λαϊκίστικο λόγο ακούγεται πάλι ο μύθος της γερασμένης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Ακολουθεί ο λόγος κατά των κομμάτων και των πολιτικών, υπέρ της πατρίδας και του λαού και το σημαντικό ’’όλοι ίδιοι είναι’’, και ότι κάτι άλλο χρειάζεται στην πολιτική. Ταυτοχρόνως ανοίγουν κεφάλια, μαχαίρια δολοφονούν.
Οι φασιστικές πρακτικές μπορεί να μην αγγίζουν, πάντοτε, την ατομική καθημερινή ζωή κάποιου, αλλά παρεμβαίνουν στη λειτουργία της κοινωνίας. Για αυτό είναι σημαντικό τι λες, πώς αντιμετωπίζεις τις ολοκληρωτικές συμπεριφορές.
Δεν αρκεί να θυμόμαστε, στις 9 Μαΐου, τη λήξη του Δεύτερου Παγκοσμίου πολέμου και τη νίκη κατά του φασισμού. Πρέπει να θυμόμαστε ότι την προηγούμενη δεκαετία ο φασισμός εξαπλωνόταν στην Ευρώπη. Οι ευαίσθητες πολιτικές κεραίες κάποιων το αντιλήφθηκαν και αντέδρασαν.
Τον Μάιο του 1934 στη Λέσβο ιδρύθηκαν Αντιφασιστικές και Αντιπολεμικές Οργανώσεις. Δυο σημαντικοί διανοούμενοι του νησιού ήταν επικεφαλής• ο Στρατής Παπανικόλας και ο Μανώλης Βάλλης. Με προκήρυξη που δημοσιεύθηκε στις 5 Μαΐου στις εφημερίδες καλούν τους συντοπίτες τους να εναντιωθούν στον φασισμό που βλέπουν να έρχεται. Δεν θέλουν να ακολουθήσει η Ελλάδα το παράδειγμα της Ιταλίας, της Γερμανίας και της Αυστρίας.
Γράφουν χαρακτηριστικά: ’’Ο φασισμός και μια πνευματική αντίδρασις πάνε να ολοκληρωθούν και στη χώρα μας. Φανερά και ύπουλα εργάζονται για τούτο οι φασιστικές δυνάμεις […] δεν πρέπει να αφήσουμε μοιρολατρικά να γίνει και στην Ελλάδα για να θρηνούμε ύστερα και να αγωνιζόμαστε χρόνια να ανακτήσουμε με αίμα ό,τι έχουμε στα χέρια μας τώρα ό,τι μας έμεινε από τις ολίγες ελευθερίες μας’’. Καλούν όλους τους πολίτες σε συστράτευση: ’’Εμπρός όλα τα τίμια αντιφασιστικά στοιχεία του τόπου ενωμένα όλα, έξω από κάθε ιδεολογική και πολιτική διαφορά, εξορμήστε ενάντια στο φασισμό’’. Προφητικά λένε: ’’Σας καλούμε όλους γιατί θα θρηνούμε όλοι ανώφελα ύστερα’’.
Τις υπόλοιπες μέρες του Μαΐου γίνονται δημόσιες συναντήσεις σε κινηματοθέατρα και καφενεία, στη Νομαρχία με αίτημα να μην περιοριστούν οι ελευθερίες και να σταματήσει η προσπάθεια για εγκαθίδρυση δικτατορίας. Και οι νέοι εκφράζουν τις ανησυχίες τους για τον ’’κίνδυνο του πολέμου που από στιγμή σε στιγμή απειλεί να μεταβάλει ολάκερη την ανθρωπότητα σ’ ένα απέραντο νεκροταφείο’’. Η προτροπή τους ήταν: ’’Αντιδράστε με κάθε τρόπο κατά του Φασισμού και του Πολέμου’’, άποψη που ενστερνίζονται οι περισσότεροι συνάνθρωποί μας.
Δυστυχώς, μερικά χρόνια μετά, αυτά που απευχόταν έγιναν. Ο φασισμός που επικράτησε έφερε τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο. Στις μέρες μας τ’ αρχινισμένο σύνθημα επανέρχεται στα χείλη μας».
Να ’μαστε, τον Μάιο του 2022, να μιλάμε για εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, για το ποιος είναι νεοναζί και ποιος θα προστατέψει τους λαούς από αυτούς. Κι οι νεκροί αυξάνουν συνεχώς, το ίδιο κι οι πρόσφυγες, οι καταστροφές συνεχίζονται• ο φόβος, η ανασφάλεια, η οικονομική κρίση, οι ελλείψεις τροφίμων και αγαθών είναι στο στόμα μας.
Ποιος, πώς θα σταματήσει τον πόλεμο και τους πολεμοκάπηλους όλης της γης. Εμείς όλοι, ο λαός. «Σας καλούμε όλους γιατί θα θρηνούμε όλοι ανώφελα ύστερα», έλεγαν οι συντοπίτες μας Λέσβιοι το 1934. Το ίδιο πρέπει να πούμε και ’μεις σήμερα. Να υψώσουμε φωνή διαμαρτυρίας κατά του πολέμου, των εξοπλισμών, και υπέρ της ειρήνης των λαών.