× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Η άγνωστη σύγχρονη ιστορία

Το χτύπημα των Ιερολοχιτών στη Γκεστάμπο της Μυτιλήνης, σαν σήμερα 4 Απριλίου 1944

Γράφει ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ Δημοσίευση 4/4/2020

Η άγνωστη σύγχρονη ιστορία

Ο τότε Δήμαρχος Λέσβου Σπύρος Γαληνός με τους γιούς του Μίμη και Νίκο, στις 4 Απριλίου του 2015, καταθέτουν λουλούδια στο μνημείο για τους ιερολοχίτες που αποβιβάσθηκαν στις 4 Απριλίου του 1944. Ανάμεσα τους ο Μίμης Γαληνός, πατέρας και παππούς τους.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Τέλη Μαρτίου του 1944 η  βρετανική Διοίκηση Καταδρομών Αιγαίου, έστειλε στην Πλωτή Βάση Καταδρομών την διαταγή εκτέλεσης καταδρομικής ενέργειας στη Λέσβο.

Ποιά όμως ήταν η αιτία που προκάλεσε αυτή τη διαταγή; Την 25η Μαρτίου 1944, οι Αγιασώτες γιόρτασαν  την εθνική εορτή, μετατρέποντας την σε αντιγερμανική διαδήλωση, πράγμα που εξόργισε την Ναζιστική Κομαντατούρ.

Έτσι οι Γερμανοί περικύκλωσαν στις 28 Μαρτίου την Αγιάσο και σε αντίποινα για τις εκδηλώσεις της 25ης Μαρτίου, συνέλαβαν 40 ομήρους τους οποίους φυλάκισαν στα κρατητήρια της Γκεστάπο, στην περιοχή της Σουράδας και κάποιους στο Διδασκαλείο στη σημερινή οδό Γ. Μούρα (μετέπειτα κτήριο της Παιδαγωγικής Ακαδημίας που κατεδαφίστηκε στη διάρκεια της Δικτατορίας για να κατασκευαστεί σχολικό συγκρότημα που λειτουργεί έως σήμερα), που είχε χρησιμοποιηθεί από τους Γερμανούς σαν φυλακή.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Αρχικά στάλθηκε περίπολος αναγνωρίσεως στο νησί στην οποία συμμετείχε και ο Μυτιληνιός Ιερολοχίτης Μίμης Γαληνός η οποία και συγκέντρωσε πληροφορίες για όλους τους φυλακισμένους και για τη γερμανική δύναμη, και έτσι καταστρώθηκε το σχέδιο ενεργείας. Θα ήταν μια επιχείρηση αντιπερισπασμού.

Η καταδρομική ενέργεια αποφασίσθηκε να γίνει τη νύχτα 3 προς 4 Απριλίου με σκοπό:

- την εξουδετέρωση (θανάτωση ή αιχμαλωσία) του προσωπικού της γερμανικής μυστικής αστυνομίας

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

- την αρπαγή των γερμανικών αρχείων

- την απελευθέρωση όλων των κρατουμένων

Η καταδρομική δύναμη συγκροτήθηκε από 32 Ιερολοχίτες με επικεφαλής τον Αντισυνταγματάρχη Καλίνσκη και χωρίστηκε σε τέσσερις ομάδες:

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

- Η 1η Ομάδα δυνάμεως 10 ανδρών ανέλαβε να προσβάλει το Διδασκαλείο.

- Η 2η Ομάδα με επίσης 10 άνδρες και με τον Καλίνσκη, θα χτυπούσε τα κρατητήρια της Γκεστάπο

- Η 3η Ομάδα με έξη άνδρες, αρχικά θα κάλυπτε την κίνηση των πρώτων δυο Ομάδων και στη συνέχεια, θα εξουδετέρωνε προσωπικό της Γκεστάπο στο σπίτι που είχαν επιτάξει και το χρησιμοποιούσαν για δική τους κατοικία και τέλος

- Η 4η Ομάδα με τέσσερις Ιερολοχίτες είχε αναλάβει σαν τμήμα αποκοπής που θα κάλυπτε, τις ενέργειες των άλλων Ομάδων.

Όλα τα σημεία προσβολής ήταν στα νότια της πόλης και έτσι προσαρμόστηκε ανάλογα, η σχεδίαση. Οδηγοί των Ομάδων, ήταν τα μέλη της περιπόλου αναγνωρίσεως που είχε προηγηθεί.

Στις 11,30 το βράδυ της 3 Απριλίου, η καταδρομική δύναμη, αναχώρησε με μεταφορικό  σκάφος, από τη Βάση, που βρισκόταν  κοντά στη νησίδα Άγιος Γεώργιος και αποβιβάστηκε αθέατα στη μία τα ξημερώματα της 4ης Απριλίου στον όρμο της Βαρειάς, νότια της Μυτιλήνης. Το μεταφορικό συνοδευόταν από ένα ακόμη εξοπλισμένο σκάφος το οποίο άρχισε να περιπολεί στα νότια του νησιού.

Πώς «δούλεψε» το σχέδιο.

Οι Ομάδες κινήθηκαν με αντίστροφη φορά της αριθμητικής τους, για να πλησιάσουν την πόλη. Η 4η Ομάδα, μετά από πορεία μιας ώρας, έφτασε στη παρυφή της πόλης, έταξε τα πολυβόλα της και άρχισε την ναρκοθέτηση. Ένα γερμανικό αυτοκίνητο που πηγαινοερχόταν, προφανώς σαν εποχούμενη περίπολος, το πυροβόλησαν στη δεύτερη διέλευσή του και το σταμάτησαν, σκοτώνοντας τους Γερμανούς που ήταν μέσα. Στη συνέχεια, η Ομάδα παρέμεινε στη θέση της μέχρι τις 03.10' που ήταν η προσχεδιασμένη ώρα αποχώρησης.

Η 3η Ομάδα, αφού κάλυψε την κίνηση της 1ης και 2ης Ομάδας, πλησίασε στην κατοικία των Γερμανών γκεσταπιτών, εφόρμησε αιφνιδιαστικά και σκότωσε τρεις Γερμανούς και ένα Έλληνα χωροφύλακα που ήταν στην υπηρεσία τους και στη συνέχεια αποχώρησε προς το σημείο ανασυγκρότησης που είχε σχεδιαστεί.

Ταυτόχρονα η 2η Ομάδα, επιτέθηκε στα κρατητήρια και εξουδετέρωσε τη φρουρά, αλλά δεν κατάφερε να ανοίξει το σιδερένιο κιβώτιο του αρχείου. Άνοιξε όμως τις πόρτες των κελιών και 12 κρατούμενοι έφυγαν. Αρκετοί όμως παρέμειναν, αρνούμενοι να δραπετεύσουν.

Η 1η ομάδα, πλησιάζοντας το Διδασκαλείο, άκουσε τους πυροβολισμούς της αποκοπής και για να προλάβει την αντίδραση των Γερμανών, έσπευσε χωρίς καθυστέρηση, και έκοψε τα τηλεφωνικά καλώδια, σκοτώνοντας τους τρεις από τους τέσσερις Γερμανούς δεσμοφύλακες. Στη συνέχεια άνοιξαν τις πόρτες στους φυλακισμένους. Δυστυχώς πάλι εδώ παρουσιάστηκε το  φαινόμενο της άρνησης των κρατουμένων να δραπετεύσουν. 150  κρατούμενοι παρέμειναν εκεί! Μόνο μερικές γυναίκες δραπέτευσαν.

Στις 03.30' η καταδρομική δύναμη συγκεντρώθηκε στο Σημείο Ανασυγκρότησης που ήταν και το Σημείο Επιβίβασης στο πλοιάριο μεταφοράς και αποχώρησε για τη Βάση της κοντά στις μικρασιατικές ακτές.

Οι συνολικές απώλειες των Γερμανών ήταν έξη νεκροί και επτά τραυματίες. Μεταξύ των νεκρών ήταν και ο διοικητής της Γκεστάπο.

Έλληνες, σκοτώθηκαν δυο χωροφύλακες που ήταν υπηρεσία μαζί με τους Γερμανούς, ενώ τραυματίσθηκε ένας Ιερολοχίτης. 

Τις επόμενες ημέρες δεν υπήρξαν αντίποινα των Γερμανών, γι' αυτή  την  καταδρομική ενέργεια. Ενώ πρέπει να ειπωθεί πως δεν υπήρχε καμιά συνεννόηση με το τοπικό δίκτυο εθνικής αντίστασης, που ήταν οργανωμένο στο νησί.

Ίσως γιατί στις πολιτικές αντιπαραθέσεις που είχαν αρχίσει να αναπτύσσονται στο νησί ο Ιερός Λόχος ήθελε να κρατήσει ουδέτερη στάση.

Εκδήλωση τιμής στην παραπάνω άγνωστη πια σελίδα της Λέσβιακής ιστορίας πραγματοποιήθηκαν από το Δήμο Λέσβου σε συνεργασία με το Σύλλογο Ερασιτεχνών Αλιέων Βαρειάς «Άγιος Νικόλαος» και το Σύνδεσμο Εφέδρων Καταδρομέων Λέσβου.

Ας σημειωθεί ότι ο Μίμης Γαληνός διετέλεσε μετά την απελευθέρωση Δήμαρχος Μυτιλήνης και βουλευτής Νομού Λέσβου. Έφυγε από τη ζωή στις 4 Απριλίου 1984 ανήμερα της επετείου της ηρωικής πράξης στην οποία συμμετείχε.

Πηγή: Ο Ελληνικός Στρατός στη Μέση Ανατολή (1941-1945) (Ελ Αλαμέιν – Ρίμινι - Αιγαίο) Έκδοση ΓΕΣ/ΔΙΣ

ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ
Tο stonisi.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣ

Ιστορίες «στο Ν» για την ιστορία και τοπογραφία της Λέσβου

Ο Δημήτρης Μάντζαρης συζητά με το Σπύρο Καράβα, ομότιμο καθηγητή Νεότερης Ιστορίας στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Το εγκαταλειμμένο Γαλλικό ‑ Συμμαχικό νεκροταφείο στα Λουτρά

Θα μπορούσε ο χώρος όλος να μετατραπεί σε χώρο τιμής;
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

«Λιώστε τους...»

Η τραγική ιστορία του πρόσφυγα από την Πέργαμο Ηλία Αργυριάδη που εκτελέστηκε μαζί με το Νίκο Μπελογιάννη σαν σήμερα 30 Μαρτίου 1952, Η τύχη της διαλυμένης οικογένειας του
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Η εμφάνιση του Χριστιανισμού στη Λέσβο

Η Δέσποινα Ανδρέου μίλησε στις «Ιστορίες στο Νησί» για την εμφάνιση του Χριστιανισμού και για το πότε δημιουργήθηκαν οι δύο Μητροπόλεις στο νησί της Λέσβου
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

25 χρόνια από τους βομβαρδισμούς στην Γιουγκοσλαβία

Η επιτροπή ειρήνης Λέσβου εξέδωσε ανακοίνωση για τη θλιβερή επέτειο έναρξης των βομβαρδισμών το 1999
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Η Ψωροκώσταινα, η Αιβαλιώτισσα πρόσφυγας στο Ναύπλιο...

Η ιστορία μιας γυναίκας που έγινε συνώνυμο του νεοελληνικού κράτους
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Καρναβάλι και 25η Μαρτίου 1944 στην Αγιάσο

Γράφει ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΑΛΑΡΓΑΛΗΣ, Συγγραφέας, διδάκτορας Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Όταν ο Μυτιληνιός «φουστανελάς» μπήκε στο Μουσείο του Λούβρου

Με αφορμή τη σημερινή συμπλήρωση 90 χρόνων από το θάνατο του μεγάλου λαϊκού μας ζωγράφου θυμόμαστε πως το 1961 το κοσμοπολίτικο Παρίσι υποδέχθηκε τα έργα του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Αποκριές στη Μυτιλήνη το 1913

Λίγους μήνες μετά την απελευθέρωση του νησιού -Γράφει η ΜΑΡΙΑ ΓΡΗΓΟΡΑ*
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Η Μελίνα της Μυτιλήνης

Ένα χρέος της πόλης στη μεγάλη Ελληνίδα που δεν υλοποιήθηκε ποτέ μπορεί να εξοφληθεί από τη δημοτική αρχή του Παναγιώτη Χριστόφα
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣ

«Ανοιξε την πύλη να τους δείρουμε»

4 χρόνια από την «Καράβα», μια αδημοσίευτη μαρτυρία του τότε διοικητή του Στρατοπέδου της Παγανής όπου βρίσκονταν τα ΜΑΤ, Δ. Χατζηχαραλάμπους, Ταξίαρχο ε.α.- Τι έγινε με τον Μουτζούρη και τον πρωθυπουργό;
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Μια εκδήλωση με πολλά σύγχρονα διδάγματα

Η ζωή και η δράση του Μητροπολίτη Μηθύμνης Διονύσιου την περίοδο του Μεσοπολέμου και της Κατοχής παρουσιάστηκε στο Δημοτικό Θέατρο Καλλονής