Τρία χρόνια μετά το δυνατό χτύπημα του Εγκέλαδου εκείνο το μεσημέρι, 3 και 28 το μεσημέρι της 12^ης Ιουνίου, με τα φώτα της επικαιρότητας αλλά και της μικροπολιτικής μακριά πλέον από το ρημαγμένο όμορφο χωριό κι ανηφορίσαμε στη Βρίσα. Ανηφορίσαμε, να δούμε, να ξαναδούμε, να συγκρίνουμε, να κουβεντιάσουμε.

Στον πλάτανο, το κέντρο του χωριού με τους καφενέδες και τα μαγαζιά, δεν έχει απομείνει πια τίποτα. Από εκείνο το πολύβουο πέτρινο μελίσσι, σιωπηλός μάρτυρας το πέτρινο πηγάδι, ο γεροπλάτανος και δυο νεώτερης κατασκευής μαγαζιά. Ένα καφενείο κι ένα εμπορικό κατάστημα, τα μόνα που επέζησαν. Όλα τα άλλα κτήρια, αυτά που γνωρίσαμε ζωντανά μαγαζιά ενός ζωντανού χωριού ή ερείπια όπως η εικόνα τους ταξίδεψε στην άλλη Ελλάδα μετά το σεισμό, έχουν εξαφανιστεί. Μεγάλα ανοίγματα, εκεί όπου θα χτιστούν λέει καινούργια μαγαζιά, ακόμα και το ιστορικό καφενείο με τα τραπέζια κάτω από τα φύλλα του πλάτανου. «Θα ξαναπιούμε ούζο μια μέρα εδώ» λέει ο Πρόεδρος του χωριού κ. Στρατής Παράκοιλας. «Μπορεί να αργήσει αλλά θα γίνει. Θα ξαναγυρίσουμε στο χωριό μας» επιμένει.

Ο κ. Παράκοιλας περιγράφει πώς από εκείνο το μεσημέρι το χωριό των 850 κατοίκων έμεινε πια σήμερα σκιά του παλιού του εαυτού με 250 κατοίκους. Μόνο για τόσους τα σπίτια έμειναν κατοικήσιμα. Απείραχτα «πράσινα» δηλαδή ή «κίτρινα» δηλαδή επισκευάσιμα.  Μας λέει για το χτύπημα της Εγκέλαδου αλλά και το χτύπημα της γραφειοκρατίας που ακολούθησε. «Δε φτάνει το κακό της μοίρας, έχουμε να αντέξουμε και όλο το κακό που ακολούθησε».

Μιλά με καλά λόγια για τον πρώην συντονιστή Βασίλη Τεντόμα. «Μας βοήθησε πολύ» λέει. Μιλά και για τον ανύπαρκτο διάδοχο του. «Τον πήρα τις προάλλες τηλέφωνο γιατί δεν ήξερα αν ζει ή αν πέθανε…». Μιλά με καλά λόγια για το βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Χαράλαμπο Αθανασίου. «Προσπαθεί, αλλά….» προσθέτει. «Να για παράδειγμα το πρόγραμμα για το επίδομα ενοικίου τελειώνει τους επόμενους μήνες. Οι άνθρωποι είναι ξεσπιτωμένοι ακόμα και θα τους κόψουν το ενοίκιο;».

Πολλά από τα σπίτια που έχουν χαρακτηριστεί κόκκινα και κατεδαφιστέα στη Βρίσα έχουν κατεδαφιστεί. Πολλά παραμένουν στη θέση τους. Πολλά από τα κίτρινα δεν έχουν επισκευαστεί ακόμη, αλλά η ελπίδα είναι τα 25 περίπου σπίτια που ξαναχτίζονται. «Όλα θα ξαναχτιστούν. Όλα….» λέει ο Πρόεδρος του χωριού.

Για να ξαναχτιστούν βέβαια τα σπίτια οι ιδιοκτήτες τους πρέπει να νικήσουν σε αυτόν τον απίστευτο «πόλεμο» με δεκάδες προβλήματα εξαιτίας της γραφειοκρατίας, της ασυνεννοησίας μεταξύ υπουργείου Υποδομών και Πολιτισμού, αλλά και της υποστελέχωσης, λόγω των φονικών καταστροφών σε Μάνδρα, Μάτι και αλλού της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Φυσικών Καταστροφών (ΔΑΕΦΚ).

Αν ανηφορίσεις ψηλά, στο λόφο όπου το σχολείο βλέπεις τα άδεια κομμάτια του χωριού τα σπίτια που γκρεμίστηκαν και δε ξαναχτιστηκαν. Βλέπεις και το σχολείο που έμεινε όπως έγινε εκείνο το μεσημέρι της 12^ης Ιουνίου. Ακούς την ιστορία του Αμερικάνικου Κολεγίου που έσπευσε να ξαναχτίσει το σχολείο και οι άνθρωποι του έφυγαν τρέχοντας όταν έμαθαν ότι το κράτος ζήτησε πάνω από τρία εκατομμύρια ευρώ για να το ξαναφτιάξει…

Τα παιδιά σχολάν από το μάθημα τους και φεύγουν παίρνοντας μια μερίδα φαγητό. Από το πρόγραμμα σίτισης στο σχολείο. Εγκρίθηκε προχθές στις 9 Ιουνίου! Απίστευτο αλλά Ελληνικό.

Απίστευτο και το σχολείο και μπράβο σε όλους όσους συνέτειναν σε αυτό, που φτιάχτηκε τον Οκτώβριο του 2017 για τα παιδιά του χωριού. Για να  γυρίζουν τα παιδιά στο χωριό τους. Και να λένε ακόμα και σήμερα κι ας μη το γνώρισαν ποτέ τα παιδιά σαν σχολείο, για το σχολείο τους και να εννοούν το ρημαγμένο σχολείο εκεί μπροστά τους. Το θαύμα θα γίνει. Σαν το θαύμα του Μάγκα, του σκύλου του σχολείου που χάθηκε το μεσημέρι του σεισμού για να επιστρέψει στο καινούργιο σχολείο τέσσερις μήνες μετά, σαν άκουσε το κουδούνι. Ο Μάγκας που επιμένει και αυτός σαν τη Διευθύντρια του σχολείου τη Μυρσίνη Νικέλη στης οποίας τα πόδια κάθεται.

Εκεί στον ετοιμόρροπο Άγιο Κωνσταντίνο που κηρύχτηκε «διατηρητέο μνημείο» και την πόρτα του τη κλείνουν με ένα σύρμα και κανείς δεν ξέρει για το μέλλον του «αν και μια μέρα θα πέσει, να μου το θυμηθείς» λέει ένας περαστικός.

Εκεί δίπλα στέκει το παλιό σχολείο του χωριού όπου λειτουργούσε η έκθεση των απολιθωμένων παλαιοντολογικών ευρημάτων της περιοχής.

«Τα μαζέψαν και τα κλείσανε από τότε σε ένα κοντέινερ. Κανείς δεν ασχολήθηκε με τίποτα. Κι εγώ βαρέθηκα να κάθομαι…» λέει ο Κώστας Κωστάκης. Υπάλληλος του Πανεπιστημίου Αθηνών αρμόδιος για την έκθεση και τη συλλογή. Ζήτησε να μετακινηθεί σε μια άλλη υπηρεσία να δουλέψει. Δεν έχει ολοκληρωθεί τούτο το απλό πράγμα τρία χρόνια μετά…

Στη Βρίσα, Τρία χρόνια μετά το σεισμό…

Βίντεο: Παναγιώτης Μπαλάσκας

Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του Στρατή Μπαλάσκα (Ιούνιος 2017).