Ανησυχίες για την διατροφική ασφάλεια της Ε.Ε.
Συγκροτείται μηχανισμός ετοιμότητας για την αντιμετώπιση επισιτιστικής κρίσης
Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΜΑΝΑΒΗΣ Δημοσίευση 16/11/2021
Στις 12 Νοεμβρίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την συγκρότηση του Ευρωπαϊκού μηχανισμού ετοιμότητας και αντιμετώπισης κρίσεων επισιτιστικής ασφάλειας (EFSCM). Πίσω από τις στρογγυλεμένες αναφορές της ανακοίνωση κρύβεται η όλο και εντεινόμενη ανησυχία των ηγετικών κύκλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εμφάνιση επισιτιστικής κρίσης στα κράτη μέλη για πρώτη φορά μετά το τέλος του β΄ παγκοσμίου πολέμου. Η αύξηση του κόστους παραγωγής τροφίμων, το υψηλό κόστος μεταφοράς, η ενεργειακή κρίση, οι μεγάλες καθυστερήσεις στις μεταφορές προϊόντων, η μείωση της παραγωγής σε πολλά προϊόντα ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής, οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις διαμορφώνουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο λήφθηκε η παραπάνω απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το μακρινό 2008 η τότε απερχόμενη Επίτροπος Γεωργίας της Ε.Ε. Μάριαν Φίσερ Μπόελ σε άρθρο της διαπίστωνε πως η Ε.Ε. είχε μετατραπεί σε εσαγωγές τροφίμων και σε μεγάλο βαθμό εξαρτώνταν από την παραγωγή τροφίμων χωρών όπως η Αργεντινή, η Βραζιλία και ο Καναδάς.
Η ανακοίνωση της Επιτροπής ξεκινάει με την διαπίστωση ότι η αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων της Ε.Ε. έδειξε μεγάλη ανθεκτικότητα στην κρίση της νόσου Covid -19. Στην συνέχεια αναφέρει ότι εντοπίσθηκαν «ορισμένες ελλείψεις» λίγο πιο κάτω τονίζεται: «απαιτείται περαιτέρω βελτίωση σε ορισμένους τομείς, προκειμένου να συνεχίσει να διασφαλίζεται ο επισιτιστικός εφοδιασμός και η επισιτιστική ασφάλεια σε περιόδους κρίσης».
Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης της ΕΕ, όπως αναφέρει η ανακοίνωση: «περιλαμβάνει μια συνεργατική προσέγγιση μεταξύ όλων των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων που συμμετέχουν στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων. Σε ό,τι αφορά τον ιδιωτικό τομέα, η προσέγγιση αυτή συμπεριλαμβάνει τους γεωργούς, τους αλιείς, τους υδατοκαλλιεργητές, τους μεταποιητές τροφίμων, τους εμπόρους και τους εμπόρους λιανικής, καθώς και τους μεταφορείς και τους ειδικούς εφοδιαστικής, για παράδειγμα. Οι ενωσιακές, εθνικές και περιφερειακές αρχές θα διαδραματίσουν επίσης κεντρικό ρόλο σε αυτό το σχέδιο.
Το ίδιο το σχέδιο θα υλοποιηθεί από τον Ευρωπαϊκό μηχανισμό ετοιμότητας και αντιμετώπισης κρίσεων επισιτιστικής ασφάλειας, που θα δρομολογηθεί από την Επιτροπή.
Ο EFSCM θα βασίζεται σε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων, η οποία θα συνδυάζει εκπροσώπους και φορείς κρατών μελών και ορισμένων τρίτων χωρών από όλα τα στάδια της τροφικής αλυσίδας, καθώς και ένα σύνολο κανόνων σχετικά με τις διαδικασίες που θα διέπουν τη λειτουργία του. Η ομάδα θα συνεδριάζει περιοδικά και, σε περίπτωση κρίσης, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, και με την απαιτούμενη συχνότητα.
Θα επικεντρωθεί σε συγκεκριμένες δραστηριότητες και σε μια σειρά δράσεων που θα ολοκληρωθούν από τα μέσα του 2022 έως το 2024 που θα συνίστανται σε:
- πρόβλεψη, αξιολόγηση κινδύνων και παρακολούθηση: βελτίωση της ετοιμότητας με τη χρήση των διαθέσιμων δεδομένων (μεταξύ άλλων σχετικά με τις καιρικές συνθήκες, το κλίμα, τις αγορές)· περαιτέρω ανάλυση των τρωτών σημείων και των υποδομών ζωτικής σημασίας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων·
- συντονισμό, συνεργασία και επικοινωνία: ανταλλαγή πληροφοριών, βέλτιστων πρακτικών, εθνικών σχεδίων έκτακτης ανάγκης· ανάπτυξη συστάσεων για την αντιμετώπιση κρίσεων· ενίσχυση του συντονισμού και της συνεργασίας της ΕΕ με τη διεθνή κοινότητα».