× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Η άγνωστη βυζαντινή Λέσβος

Ένας θυρεός που αποκαλύφθηκε κατά τη συνεχιζόμενη ανασκαφή στο κάστρο των Αγίων Θεοδώρων, στην αρχαία Άντισσα, φωτίζει τα χρόνια των Γατελούζων ηγεμόνων του νησιού

Γράφει ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ Δημοσίευση 28/8/2022

Η άγνωστη βυζαντινή Λέσβος
' χρόνος ανάγνωσης

Ένας θυρεός από τα χρόνια του 14ου αιώνα ήρθε στο φως στη διάρκεια της συνεχιζόμενης ανασκαφής στο Οβριόκαστρο, της δυτικής Λέσβου. Χώρο που γνωστός και σαν κάστρο των Αγίων Θεοδώρων ταυτίζεται με την αρχαία αιολική Άντισσα.

Ο θυρεός χρονολογεί τα συγκεκριμένα τμήματα του κάστρου στα χρόνια μεταξύ των δεκαετιών 1360 και 1380 μ.Χ αφού εικονίζει το θυρεό των Παλαιολόγων (με τα αρχικά του ονόματος των) αυτοκρατόρων του Βυζαντίου και αυτόν των Γατελούζων ηγεμόνων της Λέσβου (με τις γνωστές φολίδες). Πληροφορίες αναφέρονται και σε ένα σχέδιο («καρικατούρα» χαρακτηρίζεται) που εικονίζει το κάστρο των Αγίων Θεοδώρων. Ο θυρεός θεωρείται ότι βρισκόταν στην πύλη του κάστρου εκείνης της εποχής που θα αποκαλυφθεί από τις ανασκαφικές εργασίες που θα ακολουθήσουν. Το εύρημα καταχώθηκε προσωρινά προκειμένου να αποκαλυφθεί πλήρως κατά την ανασκαφή που θα  συνεχιστεί τον επόμενο Οκτώβριο – Νοέμβριο.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Οι Άγιοι Θεόδωροι ήταν το τρίτο σε δύναμη οχυρό πάνω στο νησί, μετά τα κάστρα της Μυτιλήνης και του Μολύβου. Με πανύψηλα τείχη που σε κάποια σημεία ξεπερνούν τα 18 μέτρα και τετράγωνους πύργους στα επιθαλάσσια του τμήματα. Όπως οι ειδικοί υποστηρίζουν η συνέχιση της ανασκαφής θα φέρει στο φως μια καστροπολιτεία αντίστοιχη με αυτήν του Μυστρά η οποία σε αυτήν της τουλάχιστον τη μορφή καταστράφηκε κατά την κατάληψη του κάστρου από τους Οθωμανούς. 

 

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Όπως είναι γνωστό από τις πηγές ο Φραγκίσκος Γατελούζος ο χαρακτηριζόμενος και ως ο πρώτος, γόνος ευγενούς οικογένειας Γενουατών θαλασσοπόρων παντρεύτηκε το 1357 τη Μαρία Παλαιολογίνα, αδελφή του Ιωάννη Ε Παλαιολόγου αυτοκράτορα του Βυζαντίου. Είχε προηγηθεί το 1355 η αναγόρευση του σε χωροδεσπότη (κληρονομικό ηγεμόνα) της Λέσβου ως αντίδωρο στη βοήθεια που παρείχε στον Ιωάννη Ε τον Παλαιολόγο να εκθρονίσει τον Ιωάννη ΣΤ΄ τον Κατακουζηνό, και να αναλάβει αυτοκράτορας αυτοκράτορας του Βυζαντίου. 

Ο Φραγκίσκος Γατελούζος ήταν έως τότε διάσημος μισθοφόρος κουρσάρος που διοικώντας μικρή μοίρα πολεμικών πλοίων επιχειρούσε στο Αιγαίο. Το 1354 καταπλέοντας στην Τένεδοτάχθηκε στην υπηρεσία του εκεί ευρισκόμενου έκπτωτου αυτοκράτορα Ιωάννη Ε΄ Παλαιολόγου, τον οποίο και βοήθησε να εισβάλει στην Κωνσταντινούπολη και να εκθρονίσει τον Ιωάννη ΣΤ΄ Κατακουζηνό. Δύο χρόνια μετά την τοποθέτηση του στη θέση του ηγεμόνα ο Παλαιολόγος συνδέθηκε ακόμα περισσότερο με το Γενουάτη ηγεμόνα της Λέσβου, παντρεύοντας τον με τη αδελφή του. Εγκαινιάζοντας μια περίοδο ηγεμονίας που διήρκεσε έναν αιώνα, ως το 1462 που η Λέσβος καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς.

Ως άρχοντας και ηγεμόνας της Λέσβου θεωρείται ότι διοίκησε με πολιτική σύνεση ενώ προχώρησε σε σημαντικά έργα οχύρωσης (και όχι μόνο) ξαναχτίζοντας μεγάλα τμήματα στο φρούριο της Μυτιλήνης και του Μολύβου και ανακαινίζοντας το κάστρο των Αγίων Θεοδώρων. Όλα αυτά προκειμένου να αντιμετωπίσει τον επερχόμενο Οθωμανικό κίνδυνο. Σε αυτά τα πλαίσια ως ένας από τους σημαντικότερους συμβούλους του Βυζαντινού αυτοκράτορα, τον συνόδευσε στη Δύση το 1369 σε μια απόπειρα επανένωσης των Εκκλησιών. 

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ο Φραγκίσκος σκοτώθηκε το 1384, από μεγάλο σεισμό στη Μυτιλήνη. Μαζί του σκοτώθηκε η σύζυγος του αλλά και τα δυο μεγάλα του παιδιά Ανδρόνικος και Δομήνικος. Επέζησε μόνο ο τρίτος του γιος Φραγκίσκος ο οποίος και τον διαδέχτηκε στην ηγεμονία της Λέσβου ως Φραγκίσκος ο Β.

 

 

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΕΛΛΑΔΑ

«Στους δρόμους ενάντια στον προϋπολογισμό φτώχειας και πολέμου»

Κάλεσμα για πανελλαδική κινητοποίηση από την Ανταρσία στο Αιγαίο Αντικαπιταλιστική Αριστερά και 28 Περιφερειακές και Δημοτικές κινήσεις
ΜΥΤΙΛΗΝΗ

Συνεχίζεται ο καθαρισμός στο λιμάνι της Μυτιλήνης

Απομακρύνθηκαν μηχανάκια, ηλεκτρικές συσκευές και απορρίμματα σύμφωνα με τον μέχρι τώρα απολογισμό του Διαδημοτικού Λιμενικού Ταμείου Λέσβου
ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ

Αναταράξεις στη δημοτική αρχή της Λήμνου

Εκτός παράταξης της Δημάρχου η Μαντώ Γαροφαλλίδου-Διαφωνίες για τη χρηματοδότηση και τον ρόλο της ΑΜΚΕ Λήμνος Τουριστική
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Πάνω από 800 με 1.000 επισκέπτες αναμένονται το τριήμερο της Πρωτοχρονιάς

Το Χριστουγεννιάτικο Χωριό της Μυτιλήνης φέρνει επισκέπτες λέει ο αντιδήμαρχος Τουρισμού, Νίκος Γιαννάκας στην κάμερα του «Ν»
ΑΤΖΕΝΤΑ

Kάλαντα στην αγορά της Μυτιλήνης από τους Αιολείς

Την Τρίτη 16 Δεκεμβρίου, στις 6.30 το απόγευμα
ΧΩΡΙΑ

Χριστουγεννιάτικο χρώμα στη Σκάλα Πολιχνίτου

Οι κάτοικοι της περιοχής σε συνεργασία με το Διαδημοτικό Λιμενικό Ταμείο Λέσβου προχώρησαν στον καλαίσθητο εορταστικό στολισμό
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Κάλεσμα του ΚΚΕ για μαζική παρουσία στην απεργιακή συγκέντρωση της Μυτιλήνης

Στο επίκεντρο η καταστολή, οι αγροτικές κινητοποιήσεις και ο νέος κρατικός προϋπολογισμός
ΠΑΙΔΙΑ + ΓΟΝΕΙΣ

Ξεκίνησαν οι εργασίες για παιδική χαρά στο Μεσαγρό Γέρας

Στον ίδιο σχεδιασμό και οι παιδικές χαρές σε Πλακάδο και Σκόπελο
ΜΟΥΣΙΚΗ

Ανοίγει σήμερα το Χριστουγεννιάτικο Χωριό Μυτιλήνης

Εγκαίνια στο πάρκο Αγίας Ειρήνης με συναυλία της Πέννυς Μπαλτατζή
ΑΤΖΕΝΤΑ

Οικογενειακό εργαστήρι με γλυκά στο Χριστουγεννιάτικο Χωριό Μυτιλήνης

Ο Στράτος Πέτρου και η Ασημένια Μήλιου προσκαλούν σε γιορτινό εργαστήρι BakeiT
ΜΥΤΙΛΗΝΗ

Τεχνική αξιολόγηση λιμένων και παράκτιας ζώνης στη Λέσβο

Αυτοψία από τον Δρ. Ι. Σιώρη σε Ντίπι, Παναγιούδα και Τσαμάκια
ΔΡΑΣΕΙΣ

Ενίσχυση της οδικής ασφάλειας με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου

Παραδόθηκε υλικό σήμανσης στην Αστυνομική Διεύθυνση Λέσβου