Ένα βιβλίο με παραδοσιακά παιχνίδια, χωρισμένα σε ενότητες ηλικιακά για τα παιδιά, τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς έγραψε και μας παρέδωσε η συνταξιούχος φιλόλογος από την Μυτιλήνη και συγκεκριμένα από την Φίλια Λέσβου.

Ο τίτλος του «Ελάτε να παίξουμε»! Θελήσαμε να μάθουμε περισσότερα γι αυτό!
Αγαπητή Κλεονίκη Μαρμάρου, αρχικά συγχαρητήρια για το έργο σας! Την αγάπη σας προς την παράδοση και τα παραδοσιακά παιχνίδια, δεν είναι η πρώτη φορά που καταπιάνεστε με αυτό το εγχείρημα!

• Πείτε μας από πότε ασχολείστε με τα παραδοσιακά παιχνίδια, και πώς ξεκίνησε για σας η έρευνα και η καταγραφή;

Η ενασχόλησή μου με την έρευνα και την καταγραφή των παραδοσιακών παιχνιδιών του τόπου μας, του νησιού μας της Λέσβου, ξεκίνησε από τα πρώτα κιόλας χρόνια της επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας ως φιλολόγου εκπαιδευτικού. Η φύση των μαθημάτων διδασκαλίας, όπως τα Αρχαία Ελληνικά και η Ιστορία, συνδεόταν με τον αρχαίο τρόπο ζωής και του πολιτισμού των Ελλήνων.

Παίρνοντας αφορμή από αναφορές σε παιχνίδια, έθετα ερωτήσεις στους μαθητές, για να αφηγηθούν δικά τους παιχνίδια, αλλά και των γονιών, των παππούδων και των γιαγιάδων τους.

Έτσι προέκυψε ένα σύνολο παιχνιδιών. Αυτό, με την επιμέλεια των παιδιών και τη δική μου υποστήριξη, έπαιρνε τη μορφή βιβλίου. Ήταν η ομαδική προσπάθεια όλων των μαθητών και ένα ενθύμιο της συλλογικής προσπάθειάς τους.

• Ποια ανάγκη οδήγησε εσάς να γράψετε και να μας παραδώσετε αυτό σας το πόνημα;

Η αλήθεια είναι ότι είχε κλείσει αυτός ο κύκλος έρευνας. Αλλά υπήρχε και υπάρχει ενδιαφέρον από τους γονείς και τα παιδιά να γνωρίσουν τα τοπικά παραδοσιακά ομαδικά παιδικά παιχνίδια. Θέλουν να μάθουν στις λεπτομέρειες και να παίξουν σε ανοιχτούς χώρους εκείνα τα ξεχασμένα παιχνίδια. Η επίμονη ζήτηση με οδήγησε σε μια εκ νέου έρευνα και καταγραφή παιχνιδιών με αφηγητές συγγενείς, φίλους, γνωστούς από όλο το νησί μας.

• Ποιοι είναι οι στόχοι και οι σκοποί σας;

Οι στόχοι μου ήταν:
- Να αποδώσω με το κατάλληλο λεξιλόγιο το κάθε παιχνίδι.
- Να καταγράψω τα βήματα από το ξεκίνημα μέχρι τη λήξη του.
- Να γράφω σε καθημερινή βάση ένα ή περισσότερα παιχνίδια.
- Να έχω τελειώσει σε ένα τρίμηνο τη συγγραφή. Όμως η προθυμία των αφηγητών αναίρεσε αυτό το όριο και διπλασιάστηκε ο χρόνος συγγραφής.
Σκοπός του νέου αυτού πονήματος ήταν μέσα από προσωπική έρευνα και κοπιώδη, ομολογουμένως, προσπάθεια να αντλήσω μέσα από τις αυθεντικές αφηγήσεις ανθρώπων της πόλης και των χωριών του νησιού μας περισσότερα παιχνίδια. Έτσι έφθασα στο αίσιο αποτέλεσμα να καταγράψω 89 παραδοσιακά ομαδικά παιχνίδια και 23 παραλλαγές, μέσα σε ένα εξάμηνο έρευνας. Προϋπήρχε βέβαια υλικό των προηγούμενων χρόνων με την ανάλογη εμπειρία.

• Τι έχει να ωφεληθεί ο αναγνώστης αυτού του βιβλίου; Για ποιον επιπλέον λόγο να το αγοράσει;

Ο αναγνώστης αυτού του βιβλίου γνωρίζει ή ξαναθυμάται με τις λεπτομέρειές τους τα παιχνίδια, που έπαιζε στην παιδική ηλικία. Έχει, λοιπόν, την ευκαιρία και τη χαρά να τα παίξει με τα παιδιά ή τα εγγόνια του. Αυτό τον οδηγεί σε σωματική, συναισθηματική και πνευματική αναδημιουργία. Γίνεται ένας από τους σκυταλοδρομείς της άϋλης πολιτιστικής κληρονομιάς μας.

Σε τοπικό επίπεδο παρουσιάζεται, στο ευρύ αναγνωστικό κοινό, για πρώτη φορά ένα λαογραφικού ενδιαφέροντος βιβλίο με θέμα τα τοπικά παραδοσιακά παιδικά ομαδικά παιχνίδια, αρκετά από τα οποία παίζονται και σε άλλα μέρη της πατρίδας μας και σε άλλες χώρες.

Επίσης, με την αγορά του βιβλίου, ο κάθε ένας από μας ενισχύει οικονομικά το σύλλογο γονέων και φίλων ανθρώπων με αυτισμό Συν-Εξέλιξη και το αναφέρω αυτό απαντώντας στην ερώτηση αυτή καθώς η προσφορά κάθε είδους ωφελεί τη ψυχή του καθενός.

• Πόσο μεγάλη αξία έχει η χαρά του παιχνιδιού διαχρονικά, κατά την γνώμη σας;

Τα παιδιά χρειάζονται το χρόνο και την ελευθερία να παίζουν. Το παιχνίδι δεν είναι πολυτέλεια. Το παιχνίδι είναι ανάγκη.Μέσα από το ομαδικό παιχνίδι το παιδί μαθαίνει κανόνες, πειθαρχία, υπακοή, σεβασμό στον συμπαίκτη, άμιλλα, ανταγωνισμό. Κοινωνικοποιείται. Ζει με έντονα συναισθήματα: χαρά, λύπη, θυμό, αλληλοσεβασμό, απογοήτευση, αλτρουισμό, φιλία.

• Τα παιδιά στα χωριά παίζουν ακόμα στις γειτονιές, ή τα έχει σκλαβώσει και αυτά το διαδίκτυο;

Η αλήθεια είναι ότι και στα χωριά έχει υπεισέλθει η γοητεία στο διαδίκτυο. Όμως παρατηρώ, ότι συντρέχουν λόγοι που ακόμη παίζουν στα χωριά τα παιδιά. Εδώ υπάρχει η γειτονιά και οι μικρές αποστάσεις. Υπάρχουν οι αλάνες, οι κοντινές εξοχές, τα παραθαλάσσια τοπία, οι αυλές και τα δασύλλια. Και με την παρότρυνση των γονιών, των παππούδων και των γιαγιάδων βγαίνουν από το σπίτι και παίζουν.
Το να μένουν έξω από το σπίτι τα παιδιά είναι ο κανόνας στα χωριά. Με βροχή ή με λιακάδα οι γονείς τούς λένε να βγουν έξω από το σπίτι.

• Θέλω να μας μιλήσετε για την αξιοθαύμαστη συνεργασία σας με την Διεθνή Ένωση Αστυνομικών της Τοπικής Διοίκησης Λέσβου, που χρηματοδότησε και στηρίζει το βιβλίο σας, γεγονός που τους τιμά ιδιαίτερα!

Παντού υπάρχουν μαθητές μου που με αγαπούν και έχουν γλυκές θύμησες από τις εργασιούλες για τα παιχνίδια στα γυμνασιακά τους χρόνια. Έτσι και στο Σώμα της Αστυνομίας υπηρετεί μεταξύ άλλων αγαπημένων μαθητών μου, που στη πορεία ξαναβρήκα, η αγαπημένη μου μαθήτρια, τώρα επιστήμων ψυχολόγος η Ελεάνα Μπούζουκα. Με παρακίνησε, με τον ενθουσιασμό και την αγάπη της για δράση, να γνωρίσω τους συναδέλφους της στο Σύλλογο της Τοπικής Διοίκησης και να οργανώσουμε μια μεγάλη, ομολογουμένως, γιορτή παραδοσιακών παιδικών ομαδικών παιχνιδιών. Έγινε η αρχή για μια αξιοθαύμαστη συνεργασία. Με παρότρυναν και παίρνοντας "αμπάριζα", άρχισα να ερευνώ και να γράφω με τέτοιον οίστρο και τέτοια σβελτάδα, γιατί ήθελα να ευχαριστήσω αυτά τα νέα παιδιά που βγήκαν μπροστά, για να γίνουν οι φορείς μεταλαμπάδευσης του λαϊκού μας πολιτισμού.Και με τη χρηματοδότηση της έκδοσης του βιβλίου, που προέκυψε.

Χωρίς να είναι εύκολη υπόθεση η εξεύρεση χρημάτων για το σκοπό αυτό. Ένας αγώνας δρόμου με αίσιο αποτέλεσμα. Και συνεχίζουν με ενθουσιασμό, με συνέπεια, με προθυμία, με οργάνωση, με εκτίμηση και σεβασμό προς εμένα. Τους ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου, γιατί και ένα δικό μου όνειρο, έγινε πραγματικότητα. Και οργανώνουμε παρουσιάσεις και είμαστε αποδέκτες προσκλήσεων. Τούτος ο τόπος είναι ευλογημένος. Είναι κοιτίδα πολιτισμού, γιατί οι άνθρωποι και από το μετερίζι του Σώματος των Αστυνομικών τον υπηρετούν με σεβασμό, με αυταπάρνηση, με το πνεύμα του "ευ αγωνίζεσθαι".

• Ποιοι άλλοι βοήθησαν στο να γίνει το αυτό το όνειρο σας πραγματικότητα;

Ιδιαίτερη τιμή προσποιεί ο χαιρετισμός από το Γενικό Περιφερειακό Αστυνομικό Διευθυντή Βορείου Αιγαίου Υποστράτηγο κ. Ελευθέριο Ντουρουντού.Το καλωσόρισμα κάνει ο δραστήριος Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου κ. Πολυχρόνης Κανιμάς.Με το εισαγωγικό σημείωμα μάς τίμησε η Διδάκτωρ Εκπαιδευτικός κ. Σταυρούλα Λυκιαρδοπούλου-Κοντάρα.

Παράλειψη θα ήταν να μην ευχαριστήσω για τα σχέδια την αρχιτέκτονα μηχανικό κ. Πηνελόπη Η. Διγιδίκη, το δωδεκάχρονο μαθητή-ταλέντο στη ζωγραφική Μάριο Κ. Βαμβακά και την ερασιτέχνη σχεδιάστρια κ. Αθηνά Τσιμοπούλου.
Ενεργό και πρωτεύοντα ρόλο έχουν οι αγαπητοί αφηγητές των παιχνιδιών, που με ακρίβεια, σαφήνεια και χρήση του απέριττου λόγου απέδωσαν τα μοναδικά τοπικά παιχνίδια!Αυτό το έργο δεν θα έβλεπε το φως της δημοσιότητας, αν δεν το φρόντιζε με αγάπη, ευσυνειδησία, μοναδικό επαγγελματισμό, σαν δικό της παιδί, η εξαίρετη εκδότρια μας η κ. Αντωνία Σάββα.

• Που το βρίσκουμε το βιβλίο και πως μπορούμε να το αποκτήσουμε;

Το βιβλίο διατίθεται στο βιβλιοπωλείο Book and Art στην οδό Κομνηνάκη στη Μυτιλήνη. Και εδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι και το βιβλιοπωλείο και ιδιοκτήτρια του η Βάλια Μπαρμπατιώτη, όταν άκουσε το σκοπό μας και το γεγονός ότι όλα τα έσοδα θα δοθούν στη Συν-Εξέλιξη, αποφάσισε να διανείμει το βιβλίο χωρίς να κρατά κάποιο ποσό ως προμήθεια. Έτσι μεγαλώνει το ποσό που συλλέγουμε για τη Συν-Εξέλιξη!

Την παρακάτω ερώτηση την απεύθυνα και στον Πρόεδρο της Τοπικής Διοίκησης Λέσβου της Διεθνούς Ένωσης Αστυνομικών τον κύριο Πολυχρόνη Κανιμά. (Ο οποίος μου έδωσε και την απάντηση, τον ευχαριστώ και τον συγχαίρω για την ευαισθησία και το όλο ενδιαφέρον του.).

• Τα έσοδα από την έκδοση τούτη θα δοθούν στο σύλλογο «Συν Εξέλιξη» , έναν σχετικά νεοσύστατο και δραστήριο Σύλλογο Γονέων και φίλων ανθρώπων με αυτισμό! Πώς καταλήξατε σε αυτή την απόφαση;

Η Διεθνής Ένωση Αστυνομικών είναι μη κερδοσκοπικό σωματείο με έντονη κοινωνική ευαισθησία. Προτείναμε λοιπόν στη κυρία Μαρμάρου με τα έσοδα να ενισχύσουμε ένα τοπικό σωματείο που βοηθά συνανθρώπους μας. Χωρίς δεύτερη σκέψη, η κα Μαρμάρου συμφώνησε με χαρά. Υπάρχουν αρκετά και πολύ αξιόλογα σωματεία στη περιοχή μας και η αλήθεια είναι ότι δυσκολευτήκαμε να αποφασίσουμε. Επιλέξαμε τελικά από κοινού τη Συν-Εξέλιξη, θεωρώντας ότι είναι ένα πολύ δραστήριο σωματείο με συγκεκριμένους στόχους που προσπαθεί να επιτύχει και θελήσαμε και εμείς να βοηθήσουμε από τη πλευρά μας προς τη κατεύθυνση αυτή.

Ευχαριστώ για την συνέντευξη κυρία Μαρμάρου! Καλοτάξιδο να είναι το πόνημα σας και καλοδιάβαστο!

Τόσο εγώ όσο και το Δ.Σ. της Τοπικής Διοίκησης Λέσβου της Διεθνούς Ένωσης Αστυνομικών, ευχαριστούμε πολύ για την τιμή που μας κάνατε να αναδείξετε και να προβάλλετε, μέσω της συνέντευξής σας, το βιβλίο μου "Ελάτε να παίξουμε".

Βιογραφικό Συγγραφέα

Η Κλεονίκη Β. Μαρμάρου γεννήθηκε στη Μυτιλήνη και μεγάλωσε στο χωριό της στη Φίλια της Λέσβου. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Υπηρέτησε στη Μέση Εκπαίδευση σε σχολεία της Χίου και της Λέσβου. Εργάστηκε επί σειρά ετών σε προγράμματα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Στο πλαίσιο αυτό προέκυψαν τα έργα
1. Παλιά Λεσβιακά παιχνίδια, Παραλλαγές, Μυτιλήνη 1996
2. Ομαδικά παιδικά παιχνίδια, το κυνήγι του κρυμμένου θησαυρού των παιχνιδιών (Επιμέλεια: Σάκης Κουρουζίδης, Μίνα Πολέμη- Τοδούλου, Παύλος Κοσμίδης), Αθήνα 2000
Ασχολείται με την έρευνα σε θέματα λαογραφικού ενδιαφέροντος. Γράφει άρθρα σε εφημερίδες. Οργανώνει με ανιδιοτέλεια πολιτιστικές εκδηλώσεις. Συμμετέχει και προσφέρει αφειδώλευτα τις ιδέες και τις γνώσεις της σε κοινωνικό επίπεδο για την ανάδειξη του τόπου της.

*Η Αθανασία Δαφιώτη είναι δημοσιογράφος,συγγραφέας,θεατρολόγος