× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Τα παράξενα των αγρίκ(ι)κων

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΚΑΡΩΝΗΣ

Από το NEWSROOM Δημοσίευση 9/8/2023

Τα παράξενα των αγρίκ(ι)κων


Η ενασχόληση με τις αγρίτικες λέξεις, μου έδωσε την ευκαιρία να παρατηρήσω τα παρακάτω:

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

1. Την κατάληξη «–της» μερικών αρσενικών ουσιαστικών, την αλλάζουμε σε «-κ(ι)ς»:

π.χ. Παναγιώτης – Παναγιώκ(ι)ς
αλήτης – αλήκ(ι)ς
Αγρίτης – Αγρίκ(ι)ς
κλέφτης – κλεφκ(ι)ς


2. Σε πολλά ουδέτερα ουσιαστικά, αλλάζουμε την κατάληξη «-κι» σε «-τσ(ι)»:

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

π.χ. χαντάκι – χαντάτς(ι)
φαρμάκι – φαρμάτσ(ι)
μανίκι – μανίτσ(ι)
σοκάκι – σοκάτσ(ι)


3. Τον Παρατατικό ορισμένων ρημάτων, τον αλλάζουμε ως εξής:

π.χ. θαρρούσα – θαρρμ
βροντούσα – βροντμ
καθόμουνα – καθμ
φορούσα – φορμ


4. Από τον Αόριστο ορισμένων ρημάτων, αφαιρούμε την παραλήγουσα «-τη»:

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

π.χ. γράφτηκα – γράφκα
δανείστηκα – δανείσκα


5. Μετατρέπουμε το πρώτο φωνήεν από «υ» σε «ε», σε ορισμένες λέξεις:

π.χ. τυρί – τερί
δυνατός – δενατός
γυρίζω – γερίζω
μυρωδιά - μερωδιά

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ


6. Πολλές λέξεις τις μικραίνουμε πολύ:

π.χ. κριθάρι – κθαρ
κουνάβι – κναδ
κουβάρι – κβαρ

με χαρακτηριστικότερη το σουσάμι σε σαμ.


*Και μια σπάνια περίπτωση, που μεγαλώνουμε μια λέξη:

ξεχνώ – ξεχάνω


7. Σε κάποιες λέξεις, που ξεκινούν με ταυ και ακολουθεί (ι), το «τ-» μετατρέπεται σε «κ-»:

π.χ. τηγάνι – κ(ι)γαν(ι)
τινάζω – κ(ι)νάζω
τοίχος – κοίχος


8. Μετατρέπουμε το πρώτο γράμμα από «κ-» σε «τσ(ι)-» σε ορισμένες λέξεις:

π.χ. καιρός – τσ(ι)αιρός
κοιλιά – τσ(ι)λια
κυδώνι – τσ(ι)δων(ι)


9. Την κατάληξη «-τη» ή «-τι» ορισμένων λέξεων, μετατρέπουμε σε «-κ(ι)»:

π.χ. μύτη – μυκ(ι)
μάτι – μακ(ι)
πλάτη – πλακ(ι)


Σημείωση: Το (ι) παχαίνει το προηγούμενο σύμφωνο



ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ
Tο stonisi.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Το Πασχαλινό μήνυμα του Μητροπολίτη Μυτιλήνης Ιακώβου

«Ό ἀγωνιζόμενος πιστός καί ἀνακαισμένος ἐν Χριστῶ ἄνθρωπος δέν ἀπελπίζεται , γιατί στηρίζεται στό ἀγκωνάρι τῆς πίστεως καί τῆς Ἐκκλησίας» σημειώνει μεταξύ άλλων ο Μητροπολίτης
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣ

Ερχεται «Φως της Ανάστασης» για το Αναγνωστήριο Αγιάσου

Τι είπε ο πρόεδρος Κλεάνθης Κορομηλάς στον Κυριάκο Μητσοτάκη- Τι καλά νέα φέρνει ο Ηρακλής Κουντουρέλλης από τον υπουργό Μετανάστευσης και τον Δήμο Μυτιλήνης
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

21 Απρίλη...

Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΛΑΔΙΤΗΣ, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Ειρήνης Λέσβου
ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣ

Βιομηχανική κληρονομιά, από την Ξάνθη… στη Μυτιλήνη;

Μιλήσαμε με τη βιομηχανική αρχαιολόγο, Μαρία Πετρά, υπεύθυνη της εταιρείας Παστάλι που συνεργάζεται με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Τι γνωρίζουμε σήμερα για τον αυτισμό

Γράφει η ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΖΗΣΗ, Καθηγήτρια Ψυχολογίας, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
ΑΧΙΝΟΣ

Πάτησε τον Αχινό, 25/4/2024

Το καυστικό σχόλιο της ημέρας
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣ

Ένα μυθιστόρημα «αληθινό» για την πολιτική και τη Δικαιοσύνη

Με αφορμή την παρουσίαση βιβλίου του Δημήτρη Χατζηχαραλάμπους το Σάββατο στα Κεντρικά Λύκεια Μυτιλήνης, μιλήσαμε με τον συγγραφέα
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Αποβολή, διαπόμπευση, λοβοτομή

Γράφει ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΣ, δημοσιογράφος
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

ΒΑΣΤΡΙΑ: Στην καρδιά του Δάσους…

Ένα «μεγαλείο» ανευθυνότητας –Γράφει ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΜΝΗΝΑΚΑΣ*
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Κοινωνικές Συμμαχίες

Γράφει ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΡΛΑΣ, γιατρός
ΑΧΙΝΟΣ

Πάτησε τον Αχινό, 22/4/2024

Το καυστικό σχόλιο της ημέρας