ΔΕΥΑΛ:Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου
Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΛΑΔΙΤΗΣ, πρώην διευθυντής της ΔΕΥΑΜ
Δημοσίευση 11/9/2023
1980 : Κυβερνήσεις ΝΔ. ( Κων. Καραμανλής ''ο εθνάρχης'', και Γ. Ράλλης) .Ψηφίζεται ο ιδρυτικός νόμος των ΔΕΥΑ 1069/80. Προφάσεις '' εν αμαρτίαις '' για τη κίνηση αυτή, ένα σωρό. Σκοπός , όμως, της συγκεκριμένης ενέργειας είναι να αποκοπούν από τους Δήμους οι υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης και να γίνουν αντικείμενο ''επιχειρήσεων '' ( Επιθυμία - εντολή της ΕΟΚ ).
Κάποιες διευκρινήσεις : Αποκλειστικοί '' ιδιοκτήτες '' των νέων επιχειρήσεων παρέμεναν οι Δήμοι, η περιουσία τους εξακολουθούσε να είναι δημοτική, το '' managment '' , και οτιδήποτε άλλο σχετικό, όπως διορισμός Διοικητικού Συμβουλίου, κλπ, το είχε ο Δήμος, όμως το πρώτο βήμα για να γίνουν το νερό και το σκατό αντικείμενα του '' επιχειρείν '' είχε γίνει.
Κάποιες σημαντικές '' λεπτομέρειες '' : Τα λειτουργικά έξοδα των ΔΕΥΑ, δηλαδή μισθοδοσία εργαζομένων, ηλεκτρικό ρεύμα, κόστος συντήρησης δικτύων, αποσβέσεις παγίων, και οτιδήποτε άλλο σχετικό με την λειτουργία των ΔΕΥΑ καλύπτονταν, αποκλειστικά και μόνο, από τα έσοδα των ΔΕΥΑ , δηλαδή, από τα λεφτά που πλήρωναν οι καταναλωτές για τις προσφερόμενες σ' αυτούς υπηρεσίες.
Λογικό θα μου πει κανείς, θα δούμε στη συνέχεια θα του πω εγώ.
Υπ' όψη, κέρδος από τη λειτουργία τους οι ΔΕΥΑ απαγορευόταν να έχουν , όπως απαγορευόταν ρητώς και δια ροπάλου, και η οποιαδήποτε ενίσχυσή για τα λειτουργικά τους έξοδα.
Όλοι, λοιπόν, οι προϋπολογισμοί των ΔΕΥΑ, και εν προκειμένω της ΔΕΥΑ Μυτιλήνης προϋπολογίζονταν να βγουν στον πόντο. Ούτε κέρδος, πως ήταν δυνατό άλλωστε, όταν η προσπάθεια ήταν το νερό και τα λοιπά να έχουν τη χαμηλότερη δυνατή τιμή, αλλά ούτε και ελλειμματικός γιατί είπαμε, ρητώς και δια ροπάλου...
Έτσι πορευόταν η ΔΕΥΑΜ , από το 1983 που ιδρύθηκε μέχρι και το 2010, όταν Καλλικράτη προστάζοντος και Βουνάτσου , κατ' αρχήν, και Γαληνού ,στη συνέχεια, εκτελούντων, η ΔΕΥΑΜ έγινε ΔΕΥΑΛ.
Τι σήμαινε αυτό; Σήμαινε πως εν μιά νυκτί, η ΔΕΥΑΜ με συγκεκριμένο προσωπικό και συγκεκριμένα έσοδα, που μόλις και μετά βίας έφταναν να εξυπηρετήσουν τη πόλη της Μυτιλήνης και τα γύρω καποδιστριακά χωριά επιφορτιζόταν με ολόκληρο το νησί.
Και πάλι κάποια '' ντεσού '' της υπόθεσης. Στη Μυτιλήνη και στα γύρω χωριά οι παρεχόμενες υπηρεσίες για '' το νερό και το σκατό '' ήταν σε καλά επίπεδα. Στο υπόλοιπο νησί, όμως,, ήταν άστα να πάνε...Βέβαια και τα τέλη που πλήρωναν οι δημότες - καταναλωτές, ένθεν και ένθεν, ήταν ανάλογα των υπηρεσιών που απολάμβαναν.
Με την αλλαγή , όμως από ΔΕΥΑΜ σε ΔΕΥΑΛ, λέω και πάλι '' εν μιά νυκτί '', θα 'πρεπε με έσοδα και προσωπικό που με το ζόρι έφταναν για τη Μυτιλήνη και τα πέριξ, να εξυπηρετηθεί ολόκληρο το νησί.Δυστυχώς, ο Χριστός τα θαύματα τα έκανε μια φορά και η κατάσταση που θα έπρεπε να διαχειριστεί η ΔΕΥΑΜ - ΔΕΥΑΛ δεν σωζόταν ούτε με θαύμα.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να πούμε και κάτι ακόμα. Να θυμηθούμε ότι ήδη έχουν αρχίσει τα μνημόνια και το προσωπικό, λόγω συνταξιοδοτήσεων, μειώνεται διαρκώς. Οι όποιες αντικαταστάσεις που γίνονται με εξαμηνίτες η με οχταμηνίτες, υπολείπονται και σε απαιτούμενο αριθμό αλλά και σε εμπειρία, με αποτέλεσμα η σύνθεση του προσωπικού να αλλάζει δραματικά επί τα χείρω , οι δε εισπράξεις λογαριασμών, στη μεν Μυτιλήνη και πέριξ να δυσκολεύουν λόγω μνημονίων, στο υπόλοιπο δε νησί, '' ποιες εισπράξεις ; '
Έχουμε, λοιπόν , και λέμε :
- Έσοδα υποπολλαπλάσια από τα απαιτούμενα
- Προσωπικό, επίσης, υπολειπόμενο και σε αριθμό και σε εμπειρία από το απαιτούμενο
- Όγκος δουλειάς , τόσο σε ποσότητα όσο και ποιότητα, υπερπολλαπλάσια από αυτή που θα μπορούσε να παραχθεί,
- Διοικήσεις , τόσο σε Δήμο όσο και σε ΔΕΥΑΛ, κατώτερες των περιστάσεων (επιεικώς...)
- Και η κυβέρνηση όχι μόνο να μην απλώνει χέρι βοήθειας για όλη αυτή τη κατάσταση που η ίδια δημιούργησε αλλά να τρίβει και τα χέρια της από ευχαρίστηση ( οι λόγοι ευνόητοι...).
Απαραίτητο, στο σημείο αυτό να δώσουμε δυο- τρία διευκρινιστικά στοιχεία. Στη κατάσταση που βρίσκεται σήμερα η ΔΕΥΑΛ, βρίσκονται όλες ,ή σχεδόν όλες οι ΔΕΥΑ της χώρας μας. Αιτία, σχεδόν αποκλειστική, είναι οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος που έχουν φτάσει στη στρατόσφαιρα... Οι βιομηχανίες , βεβαίως, έχουν άλλο τιμολόγιο ρεύματος. Οι ΔΕΥΑ χρεώνονται με οικιακό (!) τιμολόγιο...
Ύστερα από τα παραπάνω είναι φανερό πως η ΔΕΥΑΛ και όλες οι ΔΕΥΑ δεν έχουν καμμιά ελπίδα σωτηρίας. Είπαμε, θαύματα...
Θαύματα μεν δεν γίνονται, λύσεις, όμως υπάρχουν.
Ας ξεκαθαρίσουμε δε κάτι από την αρχή. ΔΕΝ είναι λύση να κυνηγήσουνε τον κόσμο. Αν είχε, θα πλήρωνε στην ώρα του. ΔΕΝ είναι λύση ο κοινωνικός αυτοματισμός. Γιατί πληρώνω εγώ και δεν πληρώνεις εσύ, γιατί έχεις εσύ και δεν έχω εγώ. Ο κοινωνικός αυτοματισμός οδηγεί σε άσχημα μονοπάτια. Ακόμα, ΔΕΝ είναι λύση να προσπαθήσει η ΔΕΥΑΛ, με οποιοδήποτε τρόπο, να προσπαθήσει να ξεπληρώσει μόνη της τα χρέη αυτά. ΔΕΝ είναι δικά της χρέη. Άλλοι της τα φορτώσανε.
Λύση είναι ο αγώνας, Και εξηγούμαι :
- Σε μερικές μέρες θα προκύψουν νέες δημοτικές αρχές. Όλες μαζί, γιατί το πρόβλημα είναι κοινό, να απαιτήσουν τα χρέη που έχουν δημιουργηθεί από τις δυσβάστακτες τιμές ρεύματος να τα καλύψει η ίδια η κυβέρνηση. Άλλωστε αυτή είναι η αιτία όλης αυτής της κατάστασης, ας αναλάβει τις ευθύνες της
- Όλες οι ΔΕΥΑ έχουν ανάγκη από νέο προσωπικό Όχι με συμβάσεις πέντε, έξη, ή οχτώ μηνών, αλλά προσωπικό με συμβάσεις αορίστου χρόνου, και το προσωπικό αυτό θα πρέπει να εκπαιδευτεί πάνω ,ακριβώς ,στο αντικείμενο της εργασίας του. Το κόστος, δε της εκπαίδευσης αυτής, να το αναλάβει η πολιτεία
- Οι συνενώσεις των Δήμων - Καλλικράτης - δημιούργησαν και φαραωνικές ΔΕΥΑ με πολλά προβλήματα λειτουργίας. Χρέος της πολιτείας, λοιπόν, είναι να δώσει παντός είδους χέρι βοήθειας ώστε να ξεπεραστούν τα προβλήματα αυτά.
Είναι βέβαιο πως η κυβέρνηση δεν πρόκειται να υποδεχτεί τα αιτήματα αυτά με ανοιχτές αγκάλες . Άλλωστε θα 'χει κάνει τους δικούς της λογαριασμούς. Στο χέρι μας όμως είναι να εκλέξουμε τέτοιες δημοτικές και περιφερειακές αρχές που, μπροστά στις φοβέρες η στις γαλιφιές της κυβέρνησης, δεν θα '' κωλώσουν '' και θα συνεχίσουν τον αγώνα μέχρι να πετύχουμε αυτά που θέλουμε
Τελικά, όλα είναι στο χέρι μας.