Καθώς έχουμε μπει πια στην προεκλογική περίοδο των αυτοδιοικητικών εκλογών, είναι σίγουρο ότι θα ακουστούν πολλά για το ρόλο της Περιφέρειας και των Δήμων σε θέματα υγείας. Ήδη κάποιοι τάζουν ιατρικές επισκέψεις κατ’ οίκον με τη συμμετοχή ενός πληγωμένου ΕΣΥ και άλλων φορέων. Ποιος όμως μπορεί να είναι πραγματικά ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, και ειδικότερα του Δήμου σε θέματα Υγείας των δημοτών;
Ο βαρύς ρόλος που ο Δήμος έχει να παίξει στα θέματα υγείας των πολιτών είναι μέσα από την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, που αποτελεί τον βασικό πυλώνα της Δημόσιας Υγείας. Όπου Δημόσια Υγεία δεν εννοούμε το δημόσιο σύστημα υγείας μιας χώρας, αλλά την επιστήμη, τις διαδικασίες και τις πολιτικές εκείνες που προστατεύουν και βελτιώνουν το επίπεδο υγείας ενός πληθυσμού.
Βασικός τομέας της Δημόσιας Υγείας είναι η προαγωγή της Υγείας, δηλαδή οι ενέργειες εκείνες που θα βοηθήσουν τα άτομα και τις κοινότητες να αυξήσουν τον έλεγχο σε παράγοντες που επιδρούν στην υγεία τους και να τη βελτιώσουν μέσω της πρόληψης μεταδιδόμενων και χρόνιων νοσημάτων, τροποποιώντας τις καθημερινές συνήθειες που επηρεάζουν αρνητικά την υγεία μας και ανιχνεύοντας έγκαιρα χρόνια νοσήματα (πολλά από αυτά κακοήθη) με προσυμπτωματικό έλεγχο.
Φυσικά, η προαγωγή της Δημόσιας Υγείας δεν περιορίζεται στην Υγεία του πληθυσμού αλλά σχετίζεται άμεσα και με δράσεις που αφορούν σε παράγοντες οικονομικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς, καθώς όλοι αυτοί είναι ανεξάρτητοι προσδιοριστές του επιπέδου Υγείας μας. Άρα είναι σαφές ότι η ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι βαριά και οι προκλήσεις πολλές.
Αυτός εξάλλου είναι ο λόγος που δημιουργήθηκε το Εθνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων , πιστοποιημένο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Επομένως στα Προγράμματα Προστασίας Ηλικιωμένων και Στήριξης της οικογένειας (ΚΑΠΗ, Βρεφονηπιακοί Σταθμοί) και ευπαθών ομάδων, θα πρέπει να προστεθεί άμεσα οργανωμένη μέριμνα λειτουργίας Δημοτικού Ιατρείου.
Και δεν είναι λίγοι οι Δήμοι που έχουν δημιουργήσει λειτουργικά Δημοτικά Ιατρεία. Και δεν αναφέρομαι σε Κοινωνικά Ιατρεία και σχετικές δομές που στηρίζονται σε αβέβαια πλαίσια και τον εθελοντισμό και μόνο, αλλά σε ζωντανές δομές καθημερινής λειτουργίας με μόνιμο προσωπικό, συγκεκριμένες δραστηριότητες , συμμετοχή σε εθνικά προγράμματα πρόληψης, διαδημοτικές συνεργασίες και κάλυψη, όπου μπορεί κάθε δημότης να απευθύνεται καθημερινά με έμφαση στους ευπαθείς πληθυσμούς και τους ανασφάλιστους.
Με προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου, δυνατότητα εμβολιασμών, ατομικής συμβουλευτικής και συμβουλευτικής συμμετοχής στα υπόλοιπα προγράμματα που ο Δήμος εποπτεύει.
Προφανώς το υπάρχον πλαίσιο κρατικής χρηματοδότησης για την Αυτοδιοίκηση δημιουργεί σχετικές δυσκολίες αλλά τόσο η συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα όσο και η ανταποδοτικότητα των δημοτικών τελών θα μπορούσαν να στηρίξουν τη δημιουργία και τη λειτουργία ενός Δημοτικού Ιατρείου.
Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι το εγχείρημα της ενεργού συμμετοχής των Δήμων στην Πρωτοβάθμια Υγεία είναι αποτελεσματικό τόσο όταν αποτυπώνεται σε βελτιωμένους δείκτες Υγείας του πληθυσμού όσο και σε οικονομικά οφέλη.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός στην Υγεία και οι νέες τεχνολογίες αυξάνουν τις δυνατότητες ενεργού συμμετοχής και συμβολής του Δήμου σε ένα εθνικό δίκτυο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας ουσιαστικά και όχι ως προεκλογικό πυροτέχνημα απαιτώντας τελικά σε δεύτερο κρυφό χρόνο από τον πολίτη να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη για να πληρώσει μέσα από δήθεν συμμετοχικά προγράμματα ούτε να ελπίζει σε τηλεδιαγνώσεις και τηλεσυμβουλές, οι οποίες – αν κάποιος θέλει να πει όλη την αλήθεια – στη χώρα μας ισχύουν μόνο για τις ειδικότητες του Δερματολόγου, του Γενικού Γιατρού και σε περιπτώσεις Ψυχικής Υγείας και φυσικά μόνο ως συμβουλευτική και όχι ως διάγνωση!
Επομένως η Υγεία του Πολίτη, η οποία σύμφωνα είναι με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας είναι «η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας» αποτελεί ένα βαρύ διακύβευμα και μία τεράστια πρόκληση για όσους διεκδικούν το Δήμο και θα έπρεπε να είναι πεδίο δράσης και ουσιαστικού διαλόγου με τους δημότες, χωρίς αποκλεισμούς, χωρίς κρυφά χαρτιά και συμφωνίες κάτω από το τραπέζι, μόνο με αλήθειες και βιώσιμα πλάνα.
O Παναγιώτης Προβέτζας είναι ιατρός, μαιευτήρας-γυναικολόγος, Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Λέσβου και εν ενεργεία Περιφερειακός Σύμβουλο Βορείου Αιγαίου, υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Μυτιλήνης με την αυτοδιοικητική κίνηση «ΜΠΡΟΣΤΑ» με υποψήφιο Δήμαρχο Μυτιλήνης τον Παναγιώτη Χριστόφα.
