Ανείπωτη ανθρωπιστική καταστροφή και νέο κύκλο κλιμάκωσης, με άγνωστες ακόμη διαστάσεις, προκάλεσε ο βομβαρδισμός νοσοκομείου στην πόλη της Γάζας, όπου πολλές εκατοντάδες άνθρωποι φέρεται να έχασαν τη ζωή τους λίγες ώρες πριν από την άφιξη του Τζο Μπάιντεν στο Ισραήλ. 

Ματαιώθηκε η συνάντηση στο Αμμάν

Ο Αμερικανός πρόεδρος θα επισκεφθεί το Τελ Αβίβ, όπου θα έχει συνάντηση με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Στη συνέχεια επρόκειτο να κατευθυνθεί στο Αμμάν της Ιορδανίας για να συναντήσει τον βασιλιά Αμπντάλα, τον Αιγύπτιο πρόεδρο Σίσι και τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς. Ωστόσο, αργά χθες το βράδυ, κι ενώ ο πρόεδρος Μπάιντεν κατευθυνόταν από τον Λευκό Οίκο στη βάση Αντριους για να επιβιβαστεί στο Air Force 1, η Ιορδανία ανακοίνωσε ότι η συνάντηση ματαιώνεται. Νωρίτερα ο Αμπάς είχε ανακοινώσει ότι δεν θα μετάσχει.

Στη συνέχεια, ο Μπάιντεν γνωστοποιήθηκε ότι δεν θα μεταβεί τελικά στην Ιορδανία. Υποσχέθηκε πως θα βρίσκεται σε επαφή «τις προσεχείς ημέρες» με τους Αραβες ηγέτες που επρόκειτο να συναντήσει στο Αμμάν.

Σε επίσημο δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησαν οι υπηρεσίες του στον Λευκό Οίκο, ο Αμερικανός ηγέτης δηλώνει «αγανακτισμένος και βαθιά θλιμμένος» εξαιτίας της «έκρηξης» σε νοσοκομείο της Γάζας και της «φρικτής απώλειας ζωών» που προκάλεσε.

Στο κείμενο, που δόθηκε στη δημοσιότητα ενώ βρισκόταν εν πτήσει προς το Ισραήλ, ο κ. Μπάιντεν διαβεβαίωσε πως μίλησε με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και με τον Ιορδανό μονάρχη «αμέσως μόλις άκουσε την είδηση» και ότι ζήτησε από συνεργάτες του αρμόδιους για την εθνική ασφάλεια να «συνεχίσουν να συγκεντρώνουν πληροφορίες για το τι ακριβώς έγινε».

Νωρίτερα, ο κ. Μπάιντεν εξέφρασε τα «συλλυπητήριά του» στους συγγενείς των θυμάτων και ευχήθηκε «ταχεία ανάρρωση στους τραυματίες», σύμφωνα με εκπρόσωπό του. Ο Αμερικανός πρόεδρος απέφυγε ωστόσο να εκφραστεί για το ποιος ευθύνεται για το χθεσινό πλήγμα στο νοσοκομείο .

Σε συνέχεια της περιοδείας του Αμερικανού ΥΠΕΞ, Αντονι Μπλίνκεν, σε Ισραήλ και έξι αραβικές χώρες, Μπάιντεν θα συζητούσε με τον Νετανιάχου και τους Αραβες ηγέτες τα θέματα της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους Παλαιστινίους αμάχους, της ασφαλούς εξόδου από την εμπόλεμη ζώνη των εκατοντάδων Αμερικανών και άλλων ξένων υπηκόων και της τύχης των ομήρων, και ενδεχομένως σενάρια για την επόμενη ημέρα στη Γάζα και συνολικά στα παλαιστινιακά εδάφη. Ωστόσο, ο βομβαρδισμός του νοσοκομείου Αλ Αλι άλλαξε δραστικά τα δεδομένα.

Το χρονικό

Το υπουργείο Υγείας της Λωρίδας της Γάζας ανέφερε ότι ο αριθμός των νεκρών είχε ξεπεράσει χθες το βράδυ τους 500, ενώ σωστικά συνεργεία, μέσα σε πυκνό σκοτάδι λόγω της διακοπής της ηλεκτροδότησης από τον ισραηλινό στρατό, προσπαθούσαν να βρουν επιζώντες στα συντρίμμια του νοσοκομείου Αλ Αλι, που κατασκευάστηκε από εκκλησία Βαπτιστών.

Η διοίκηση της Χαμάς υποστήριξε ότι ο βομβαρδισμός έγινε από ισραηλινό αεροσκάφος, ισχυρισμό που υιοθέτησαν πολλές κυβερνήσεις αραβικών και μουσουλμανικών κρατών.

Ωστόσο, οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις απέδωσαν τον βομβαρδισμό του νοσοκομείου σε αποτυχημένη εκτόξευση πυραύλου από την παλαιστινιακή οργάνωση Ισλαμική Τζιχάντ. «Υστερα από ανάλυση δεδομένων διαπιστώθηκε ότι μπαράζ πυραύλων του εχθρού που κατευθυνόταν προς το Ισραήλ και περνούσε πάνω από την περιοχή του νοσοκομείου ευθύνεται για το πλήγμα στο νοσηλευτικό ίδρυμα», έγραψε χθες στο X/Twitter εκπρόσωπος του στρατού. Σε δηλώσεις του αργά χθες το βράδυ, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου υποστήριξε ότι «βάρβαροι τρομοκράτες στη Γάζα», και όχι ο στρατός του Ισραήλ, βρίσκονται πίσω από την εκατόμβη στο νοσοκομείο. «Ενας πύραυλος της Ισλαμικής Τζιχάντ σκότωσε πολλούς Παλαιστινίους σε ένα νοσοκομείο, έναν τόπο όπου θα έπρεπε να σώζονται ζωές», δήλωσε ο πρόεδρος του Ισραήλ, Ισαάκ Χέρτζογκ.

Οξείες ήταν οι αντιδράσεις του αραβικού κόσμου για το αιματηρό περιστατικό, με τη Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα να κάνουν λόγο για «αξιοκαταφρόνητο ισραηλινό έγκλημα». Τον βομβαρδισμό του νοσοκομείου καταδίκασαν ο βασιλιάς Αμπντάλα της Ιορδανίας και ο Αιγύπτιος πρόεδρος Σίσι, με τον Ιορδανό μονάρχη να χαρακτηρίζει το γεγονός «απεχθή σφαγή» και να καλεί το Ισραήλ να δώσει αμέσως τέλος στον επιθετικό του πόλεμο.

 A.P. Photo / Abed Khaled

Επιπλέον, η Ρωσία και τα Αραβικά Εμιράτα ζήτησαν την έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για σήμερα το πρωί.

Διαδηλώσεις κατά του Ισραήλ ξέσπασαν αμέσως μετά τον βομβαρδισμό του νοσoκομείου μπροστά στην πρεσβεία του Ισραήλ στο κέντρο του Αμμάν της Ιορδανίας, ενώ διαδηλωτές στη Ραμάλα της Δυτικής Οχθης έστρεψαν την οργή τους και κατά του προέδρου Μαχμούντ Αμπάς. Η διοίκηση της Χαμάς έκανε λόγο για έγκλημα πολέμου, ενώ ο ηγέτης της, Ισμαήλ Χανίγιε, είπε ότι την ευθύνη για τους θανάτους στο νοσοκομείο φέρουν στο ακέραιο το Ισραήλ και οι ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας ότι η Ουάσιγκτον «προσέφερε στο Ισραήλ την κάλυψη για την επιθετική του συμπεριφορά. Η σφαγή στο νοσοκομείο αποδεικνύει την ωμότητα του εχθρού και το αίσθημα ήττας που τον έχει καταλάβει», είπε ο ηγέτης της Χαμάς, καλώντας τους πολίτες του αραβικού κόσμου να ξεσηκωθούν.

Τριήμερο εθνικό πένθος κήρυξε η Παλαιστινιακή Αρχή, ενώ ανακοινώθηκε για σήμερα γενική απεργία στη Δυτική Οχθη.

Νωρίτερα, οι Ισραηλινοί είχαν βομβαρδίσει σχολείο της υπηρεσίας προσφύγων του ΟΗΕ (UNRWA), στον προσφυγικό καταυλισμό Αλ Μπαγκάζι, στην κεντρική Γάζα, όπου είχαν αναζητήσει ασφαλές καταφύγιο 4.000 Παλαιστίνιοι, εκτοπισμένοι από το βόρειο τμήμα της Λωρίδας κατόπιν διαταγής του ισραηλινού στρατού. Εξάλλου, το παγκόσμιο επισιτιστικό πρόγραμμα του διεθνούς οργανισμού (WFP) προειδοποίησε χθες ότι τα αποθέματα τροφίμων θα εξαντληθούν το πολύ σε μία εβδομάδα και τα 2,3 εκατομμύρια των κατοίκων θα αντιμετωπίσουν επισιτιστική κρίση. Παράλληλα, η έλλειψη καθαρού νερού και ο μεγάλος συνωστισμός στις εγκαταστάσεις της Υπηρεσίας Προσφύγων του ΟΗΕ ευνοούν τη διάδοση επιδημιών, ενώ τα φάρμακα σπανίζουν. Εντονες επικρίσεις διατυπώνονται και για τις μεθόδους που χρησιμοποιεί ο ισραηλινός στρατός στην εκστρατεία που εξαπέλυσε για την εκρίζωση της Χαμάς ύστερα από τις πολύνεκρες επιθέσεις της ισλαμικής οργάνωσης στο νότιο Ισραήλ, στις 7 Οκτωβρίου. Αναφορικά με την εντολή για εκκένωση της βόρειας Γάζας από τους κατοίκους της, η εκπρόσωπος της Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ραβίνα Σαμντασάνι, δήλωσε: «Ανησυχούμε καθώς αυτή η εντολή, σε συνδυασμό με την ολοκληρωτική πολιορκία της Γάζας, μπορεί να μην είναι απλώς μια νόμιμη προσωρινή μετακίνηση, αλλά μια βίαιη εκτόπιση αμάχων, κάτι που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο». Η ίδια έκανε λόγο για «φρικιαστικές αναφορές, κατά τις οποίες άμαχοι που προσπαθούσαν να μετακινηθούν στη νότια Γάζα χτυπήθηκαν και σκοτώθηκαν», τονίζοντας ότι οι καταγγελίες χρήζουν άμεσης διερεύνησης. Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών της Γάζας, που ελέγχεται από τη Χαμάς, τουλάχιστον 49 άνθρωποι σκοτώθηκαν από ισραηλινούς βομβαρδισμούς στις πόλεις Χαν Γιούνις και Ράφα, στο νότιο τμήμα της Γάζας, όπου κατέφυγαν περίπου 600.000 κάτοικοι του βόρειου τμήματός της.

Προσκλήσεις από Χεζμπολάχ

Για μία ακόμη ημέρα συνεχίστηκαν χθες οι ανταλλαγές πυρών μεταξύ Χεζμπολάχ και Ισραήλ, στα σύνορα του τελευταίου με τον Λίβανο, ενώ ιρανικές πηγές δήλωσαν στο Αλ Τζαζίρα ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν έστειλε στον Ιρανό πρέσβη στον ΟΗΕ μήνυμα τεσσάρων όρων, απαιτώντας από την Τεχεράνη να ασκήσει την επιρροή της για την αποκατάσταση της ηρεμίας στην περιοχή. Παράλληλα, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι σκότωσε τέσσερα άτομα που προσπάθησαν να πυροδοτήσουν εκρηκτικά στον μεθοριακό φράκτη προκειμένου να διεισδύσουν στο Ισραήλ.

Τη συνεχιζόμενη κρίση στη Γάζα και την απειλή περιφερειακής ανάφλεξης συζήτησαν οι ηγέτες των κρατών-μελών της Ε.Ε. σε χθεσινή έκτακτη τηλεδιάσκεψη που συγκάλεσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ. Η σύγκληση κρίθηκε αναγκαία ύστερα από τις αντιδράσεις που προκάλεσε στους κόλπους των «27» η στάση της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στο Ισραήλ, όπου δεν έκανε καμία αναφορά στους κινδύνους ανθρωπιστικής καταστροφής στη Γάζα και στην ανάγκη σεβασμού του διεθνούς δικαίου. Το Ισραήλ επισκέφθηκε χθες το απόγευμα και ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς.

Παιχνίδια με τους ομήρους

Την προθυμία της Χαμάς να προχωρήσει στην απελευθέρωση του συνόλου των ομήρων –Ισραηλινών και αλλοδαπών– που κρατάει στη Γάζα, εφόσον το Ισραήλ διακόψει τις αεροπορικές επιδρομές του εναντίον της Λωρίδας της Γάζας, υπονόησε ανώτατο στέλεχος της οργάνωσης σε συζήτηση που είχε με τον ανταποκριτή του αμερικανικού δικτύου NBC Ρίτσαρντ Ενγκελ.  Το ηγετικό στέλεχος της Χαμάς, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, είπε ότι οι όμηροι μπορεί να απελευθερωθούν εντός μίας ώρας, εφόσον το Ισραήλ δεχθεί τους όρους της οργάνωσης, για να συνεχίσει υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχει ασφαλές σημείο πουθενά στη Γάζα όπου θα μπορούσε να γίνει απελευθέρωση ομήρων. Σε αντάλλαγμα της απελευθέρωσης των τουλάχιστον 200 ομήρων που αιχμαλώτισε στις 7 Οκτωβρίου, η Χαμάς απαιτεί επίσης την αποφυλάκιση του συνόλου των Παλαιστινίων κρατουμένων σε ισραηλινές φυλακές.     

Ο αξιωματούχος της Χαμάς επισήμανε ότι οι κυβερνήσεις Ουάσιγκτον και Τελ Αβίβ είναι ενήμερες για τους όρους που έχει θέσει η ισλαμική οργάνωση για την απελευθέρωση των ομήρων. Η Χαμάς επιδιώκει την αποφυλάκιση όλων των Παλαιστινίων ομήρων, ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης, σε μια προσπάθεια να ενισχύσει το κύρος της μεταξύ του παλαιστινιακού πληθυσμού εις βάρος των αριστερών ιδεολογικών αντιπάλων της στη Γάζα και σε όλη την Παλαιστίνη.