Λαζαρέτο δεκαετία του 70, πάνε σχεδόν 50 χρόνια. Μια γειτονιά με μικροαστικά διώροφα, στριμωγμένα κοντά σπίτια, μια ανάσα το ένα από το άλλο. Στο ισόγειο μαγαζιά κι από πάνω σπίτια, τα περισσότερα χωρίς αυλή. Στην καρδιά της πόλης, λίγα λεπτά απ’ την αγορά και λίγα μέτρα από την κεντρική πλατεία. Τα μπαλκόνια στενόμακρα, ίσα που χωρούσαν μια καρέκλα, τόσο κολλητά που μιλούσες αναγκαστικά με το γείτονα, δεν μπορούσες και να ήθελες να μαλώσεις. Τα πεζοδρόμια ανύπαρκτα, τ’ αυτοκίνητα αγκομαχούσαν για λίγο χώρο, έκλειναν τις εισόδους κι έδιναν άθελά τους την αφορμή για καυγά.

Η γειτονιά μου με το στενό σοκάκι, η γειτονιά των γκαραζιέρηδων, ούτε εκατό μέτρα καλά καλά, πάροδος της Αεροπόρου Γιανναρέλλη, τότε ήταν ζωντανή. Η άσφαλτος γεμάτη λάδια και μπενζίνες, στάμπες παντού που δεν ξέπλενε η βροχή, με μόνιμη μυρωδιά που τότε με πείραζε και τώρα μου λείπει. Γεμάτη συνεργεία επισκευής αυτοκινήτων, φαναρτζίδικα, τόρνους, σιδεράδικα, τώρα έχουν όλα κλείσει.

Στη γωνία αντίκρυ από μια μάντρα ήταν και το δικό μας. Ένα οικόπεδο, χέρσο στη μια μεριά και με ψηλά χόρτα στην άλλη, σήμερα πολυκατοικία, γεμάτο χαλασμένα λεωφορεία που περίμεναν υπομονετικά να φτιαχτούν. Δυο καφενέδες στις άκρες του δρόμου, ένας μικρός του Λινάρδου κι ένας μεγάλος στην πλατεία Αλυσίδας του Κατσιναβάκη, σημεία για ρακί, για κουβέντες πολιτικές κι αντρίκιες συμφωνίες.

Ο Νίκος η Φωλιά, αυτό ήταν το παρατσούκλι του και σχεδόν κανείς δεν ήξερε το επώνυμό του, ήταν ο άστεγος του δρόμου. Κανείς ούτε κι ο ίδιος δε θυμόταν πως κατέληξε εκεί, άλλοι έλεγαν ερωτική απογοήτευση, άλλοι πως απλά ήταν τεμπέλης και δεν ήθελε να δουλέψει. Κοιμόταν μέσα στα χαλασμένα λεωφορεία, δε ζητιάνευε, δε χρειαζόταν να το κάνει, το Νίκο τον έτρεφε η γειτονιά.

Τον θυμάμαι να γελά καλόκαρδα όταν, σαν πείναγε, μια φορά τη μέρα, πήγαινε στον καφενέ παράγγελνε μια μερίδα κεφτέδες και τους χρέωνε σε κάποιον γκαραζιέρη, άλλον κάθε φορά. Κι αν αυτός ο τελευταίος γκρίνιαζε, σπάνιο πράγμα, γιατί όλοι ήξεραν, ο Νίκος γέλαγε κι έλεγε

- Καλά ολόκληρο Λαζαρέτο μια Φωλιά δεν μπορείτε να θρέψετε;
Ήταν δυναμωμένος και σαν χρειαζόταν κανείς στο μαγαζί του βοήθεια και τον φώναζε, πήγαινε και σήκωνε τα βάρη με ευκολία, μονάχα για λίγο, μονάχα αν υπήρχε ανάγκη και μονάχα όταν συμπαθούσε το μαγαζάτορα, χωρίς αμοιβή. Την σιχαινόταν τη δουλειά και τη δέσμευση κι όποιος και να προσπάθησε να τον νοικοκυρέψει, να τον σπιτώσει, να του βρει απασχόληση, απέτυχε οικτρά.

Όλες τις ώρες άραζε, είτε σε κανένα σκαλοπάτι, είτε κάπου απάνεμα σαν είχε κρύο και παρατηρούσε την κίνηση στη γειτονιά. Κανέναν δε πείραζε και με κανέναν ποτέ δεν είχε μαλώσει, αναπόσπαστο κομμάτι του δρόμου, της ζωής, της εποχής αυτής.

Ήταν Χριστούγεννα, χειμώνας, όχι σα τώρα, χειμώνας κανονικός με κρύα και αέρηδες, χειμώνας όπως πρέπει να ‘ναι. Η μάνα είχε μαγειρέψει κοτόπουλο γεμιστό με πατάτες και το είχαμε ψήσει στο φούρνο του Κυρ Νίκου στη Λαγκάδα, εκεί έψηναν τότε τα φαγητά τις γιορτές οι νοικοκυρές. Στο τραπέζι καθόμασταν μονάχα οι τρεις μας, ήμουν μοναχοπαίδι, σαν ο πατέρας μου έριξε την ιδέα, το είχε μάλλον από πριν στο μυαλό του.

- Δε φωνάζουμε και τη Φωλιά να φάει μαζί μας χρονιάρα μέρα, μην κάθεται μοναχός στο κρύο, είναι κλειστός και ο καφενές.

Ο Νίκος λαφροκοιμόταν στα πίσω καθίσματα ενός λεωφορείου σαν μ’ έστειλαν να τον φωνάξω, ξαφνιάστηκε, ντράπηκε ίσως λιγάκι, πήγε στη βρύση του μαγαζιού, εκεί πλενόταν χειμώνα καλοκαίρι, νίφτηκε με το παγωμένο νερό, σκούπισε καλά τα πόδια του στο πατάκι της εξώπορτας κι ανέβηκε να φάει μαζί μας.

Δε θυμάμαι λεπτομέρειες, παρά μονάχα πως δεν έφαγε πολύ, πως ευχαρίστησε τη μάνα μου σαν τέλειωσε. Έβαλε το αλουμινόχαρτο με φαγητό και γλυκό περίσσευμα που του έδωσε στον κόρφο του σαν έφευγε, κι είπε:
- Νίκο ευχαριστώ.

Νίκο έλεγαν και τον πατέρα μου σαν και εκείνον. Μετά δυο μέρες, παραμονές Πρωτοχρονιάς, τα συνεργεία άνοιξαν, οι άνθρωποι δούλευαν για το μεροκάματο κι ο πατέρας μου είχε ένα σοβαρό εργατικό ατύχημα, σαν μια μπιέλα μηχανής έφυγε με δύναμη τον χτύπησε στο πρόσωπο και τον πήγανε στο νοσοκομείο.

Έπρεπε να μείνει μέρες στο κρεβάτι, έπρεπε να γιαίνει, χρειαζόταν ξεκούραση και ανάρρωση, αλλά οι δουλειές στο συνεργείο έτρεχαν κι εκείνος στεναχωριόταν που θα έμενε κλειστό.

Τα τσιράκια είχαν έρθει στη δουλειά αλλά ήταν μικροί, αμούστακοι δεν είχαν κάποιον να τους κάνει κουμάντο. Αυτή λοιπόν την ώρα της ανάγκης, ο Νίκος η Φωλιά, αυτός ο αιώνιος από πεποίθηση τεμπέλης, βρέθηκε ξαφνικά στο συνεργείο, χωρίς κανείς να του πει κι άρχισε με ένα θαυμαστό δικό του τρόπο, να δίνει οδηγίες, να καθησυχάζει πελάτες, να δουλεύει ως αργά το απόγευμα και να κρατά το μαγαζί.

Το έκανε αυτό όλη τη βδομάδα, όλες τις γιορτινές μέρες ως του Αι Γιαννιού, ως τη στιγμή που ο πατέρας μου σηκώθηκε και γύρισε ξανά στη δουλειά.

Τότε η Φωλιά, χωρίς κουβέντα, λες και του έκλεισες το διακόπτη, γύρισε ξανά και λούφαξε μέσα στο παρατημένο λεωφορείο που ήταν σπίτι του, στην αλάνα απέναντι από το μαγαζί και δεν τον είδα ποτέ ξανά σε όλη του τη ζωή να δουλεύει, μονάχα να γελά σαν έτρωγε μερίδες κεφτέδες κι έπινε μπύρα στου Κατσιναβάκη, τα χρέωνε στους γκαραζιέρηδες της γειτονιάς και έλεγε:
- Κοτζάμ Λαζαρέτο ντροπή να μη μπορείτε να θρέψετε μια Φωλιά.

Μετά από τρεις χειμώνες πάλι στις γιορτές, τον βρήκαν ένα πρωί πεθαμένο, μέσα στο παρατημένο λεωφορείο του δρόμου της γειτονιάς μου, ο Νίκος έφυγε αλλά εγώ τον θυμάμαι κάθε χρόνο τέτοια εποχή.

Μια εποχή αλλιώτικη, που οι άνθρωποι ήταν πιο τραχείς, δεν μιλούσαν πολύ, δεν υπήρχαν δομές φιλοξενίας για άστεγους, δεν υπήρχαν ΜΚΟ, ούτε κοινωνική πολιτική.

Γειτονιές ζωντανές υπήρχαν, που προστάτευαν τους δικούς τους ανθρώπους, που αγαπούσαν με το δικό τους αυθεντικό τρόπο, που ίσως επειδή έχουν περάσει τα χρόνια κι οι αναμνήσεις είναι άτιμες και πονάνε γλυκά, τις αναπολώ και δακρύζω, τις αναζητώ, ίσως και να τις ωραιοποιώ αλλά δε θα πάψω ποτέ να τις θυμάμαι.