Πανελλήνιες: Αγχος, ζαλάδες και… διαταραχές
Των ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΓΟΥΝΑΡΗ και ΔΗΜΗΤΡΗ ΝΕΙΡΟΥ, μαθητών και Ανιχνευτών Μυτιλήνης*
Δημοσίευση 9/5/2024
Το εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας έχει αποτελέσει μάστιγα για πολλές γενιές, ιδιαίτερα για τη τάξη της Γ' λυκείου. Αυτό περιλαμβάνει τις λεγόμενες πανελλαδικές εξετάσεις που επηρεάζουν ψυχολογικά και σωματικά τους μαθητές.
Κάθε χρόνο χιλιάδες παιδιά αναγκάζονται να περάσουν μια ψυχοφθόρα διαδικασία προκειμένου να κερδίσουν το εισιτήριο για τη τριτοβάθμια εκπαίδευση. Μια απαιτητική εξέταση που περιέχει μια τεράστια ύλη με δύσκολο περιεχόμενο όπως αρχαία ελληνικά, βιολογία και μαθηματικά υψηλού επιπέδου μαθήματα που σε άλλες χώρες διδάσκονται στο πανεπιστήμιο σε ενήλικες και όχι σε εφήβους. Αυτό είναι ένα κριτήριο που μειώνει την έκφραση , τη δημιουργικότητα, τη κριτική σκέψη, την ευρηματικότητα ενισχύοντας την αποστήθιση. Μετατρέπει τους μαθητές σε έρμαιό της, και τους κάνει πιόνια που διαβάζουν παθητικά. Ως συνέπεια οι εξεταζόμενοι στοχεύουν στην βαθμοθηρία και χάνουν το αληθινό νόημα της απόκτησης γνώσης.
Αυτό το σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων αναπτύσσει ένα ανταγωνιστικό κλίμα μεταξύ των δοκιμαζομένων φέροντάς τους σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις. στη διάρκεια ενός χρόνου ο φόρτος εργασίας και οι επιπρόσθετες ώρες διδασκαλίας μετά το σχολείο κουράζουν τον μαθητή. Επί βδομάδες ο προσωπικός και ελεύθερος χρόνος χάνεται. Πολλοί υποβαθμίζουν την τροφή και τον ύπνο. Είναι πολύ συχνό φαινόμενο οι σχολικές ώρες να μετατρέπονται σε ώρες ύπνου αφού το βράδυ μετά τα φροντιστήρια μένει χρόνος για διάβασμα. Αυτές οι πράξεις σε συνδυασμό με την έλλειψη σωματικής άσκησης δημιουργούν διατροφικές διαταραχές, προβλήματα όρασης, παχυσαρκία, κινητικά προβλήματα, ζαλάδες, ναυτίες.
Εκτός από το σώμα ταλαντεύεται και η ψυχική ισορροπία των εφήβων. Οι μαθητές μπορεί να έχουν ακραίες αντιδράσεις κατά τη διάρκεια της χρονιάς όπως κλάμα, νεύρα εξαιτίας του άγχους, του φόβου της αποτυχίας, της θλίψης, της καταπίεσης. Σχέσεις οικογένειας και φίλων διαταράσσονται ενώ ταυτόχρονα ο νέος περιχαρακώνεται στον εαυτό του. Παράλληλα σε αυτές τις εσωτερικές σκέψεις και ανησυχίες έρχεται η κοινωνία να διογκώσει το πρόβλημα με την ιδέα του να είναι κανείς πετυχημένος. Υπάρχουν άτομα που διαβάζουν για να μην έρθουν αντιμέτωποι με την κοινωνική κριτική - τι θα πει ο άλλος- και για χάρη των γονιών τους - να τους κάνουν περήφανους ως αντάλλαγμα των χρημάτων που διέθεσαν στα φροντιστήρια.
Εν κατακλείδι, το εκπαιδευτικό σύστημα δεν στοχεύει στη διαμόρφωση ελεύθερων πολιτών με κριτική σκέψη. Καλλιεργεί το μίσος απέναντι στα βιβλία, τη γνώση, το σχολείο.
*Το άρθρο προέκυψε από το workshop δημοσιογραφίας που έκαναν οι Ανιχνευτές Μυτιλήνης στο «Ν»