Τμήμα Περιβάλλοντος και Μυτιλήνη 35 χρόνια μετά!
Δυο κείμενα γραμμένα το 2005 που διατηρούν όμως την αξία τους! (*) του ΝΙΚΟΥ ΣΚΟΥΜΠΡΗ (**)
Δημοσίευση 22/10/2022
1ο Κείμενο
Οκτώβριος του ’87 ήταν όταν πρωτοήρθα στη Μυτιλήνη σαν πρωτοετής φοιτητής του νεοσύστατου, τότε, Τμήματος Περιβάλλοντος.
Μουντή ήταν εκείνη η μέρα και κάπως έτσι αισθανόμουν. Δεν μου ήταν κι ότι το καλύτερο να είμαι φοιτητής σε μια απομακρυσμένη επαρχιακή πόλη, μικρότερη μάλιστα από την Χαλκίδα στην οποία τελείωσα το Λύκειο.
Λίγο η πικρία της απώλειας της Αθήνας, λίγο το βροχερό, εκείνο, πρωινό, η πρώτη εντύπωση από την Μυτιλήνη ήταν απογοητευτική, αν όχι καταστροφική. «Μια μίζερη επαρχιούπολη σε κατάσταση παρακμής» ήταν η εκτίμηση στο πρώτο τηλεφώνημα που έκανα πίσω. Το κακό όμως ήταν ότι λίγο ως πολύ τα ίδια ένιωθαν και οι άλλοι συμφοιτητές.
Σαν να μην έφταναν τα παραπάνω, η Μυτιλήνη δεν είχε συνέλθει από το σοκ της απομάκρυνσης της Ακαδημίας και ήταν τουλάχιστον επιφυλακτική σε ότι είχε να κάνει με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Και το χειρότερο ήταν ότι την πικρία των Μυτιληνιών για την απώλεια της Ακαδημίας, τη εισπράτταμε εμείς οι 55 πρώτοι φοιτητές. Δεν μας έφτανε η δική μας στεναχώρια ...που δεν φεύγαμε κι εμείς μαζί με την Ακαδημία!
Έφευγαν 600 σπουδαστές της Ακαδημίας και ερχόντουσαν μόλις 55 φοιτητές! Ποιος να πιστέψει τους τότε σχεδιασμούς για την ανάπτυξη του Πανεπιστημίου και τους χιλιάδες φοιτητές. Λίγο η πικρία, περισσότερο ο θυμός και η δυσπιστία των ντόπιων, κάτι οι αντιπολιτευτικές κόντρες, ήρθαν και κάποιες δηλώσεις για τον ….αριθμό σουβλακιών που τρώνε οι φοιτητές και η ρήξη οριστικοποιήθηκε.
Τέλος πάντων, ο πρώτος καιρός πέρασε, μάλλον ευχάριστα (πρωτοετείς φοιτητές άλλωστε!) καταλάγιασε κάπως η τάση φυγής κι’ αρχίσαμε να συνειδητοποιούμε ότι θα μέναμε στο νησί τουλάχιστον 4 χρόνια. Αργότερα, λίγο η άνοιξη, λίγο οι βόλτες κι η διάθεση άλλαζε σταδιακά, κι’ άρχισε η διερεύνηση του νησιού….
Θυμάμαι σαν τώρα τη στιγμή του αντίκρισα το Μόλυβο, εκείνο το μαγιάτικο απόγευμα. Σαν να’ βλεπα εικόνα βγαλμένη από παραμύθι. Ίσως το πιο όμορφο μέρος που είχα αντικρίσει, κι αληθινά δεν συνάντησα τοπίο που να με συγκλονίσει, όπως τότε, ο Μόλυβος.
Κι η εξερεύνηση του νησιού τελειωμό δεν είχε. Κι οι εκπλήξεις διαδεχόταν η μία την άλλη. Απερίγραπτες οι βόλτες στα στενά της Αγιάσου χαζεύοντας την ομορφιά του οικισμού και την αρχιτεκτονική των σπιτιών. Το πανηγύρι του ταύρου στη Αγία Παρασκευή και του Ταξιάρχη στον Μανταμάδο. Η επίσκεψη στο Πλωμάρι, κι’ ύστερα η Ερεσός, το Σίγρι και τόσα άλλα.
Απ’ όλα όμως τα μέρη, παραμένω εσαεί γοητευμένος, αν όχι ερωτευμένος, με το βορειοανατολικό κομμάτι του νησιού: Αγ. Παρασκευή, Ανεμώτια, Άντισσα, Πέτρα, Μόλυβος, Άργενος, Συκαμιά, Μανταμάδος, κλπ. Αυτή η αρχιτεκτονική των οικισμών, πόση ομορφιά! ανεκτίμητος πολιτιστικός θησαυρός που πρέπει να διαφυλαχτεί ως κόρη οφθαλμού.
Και μαζί με τον τόπο, άρχισα να γνωρίζω κι τους ανθρώπους του. Για την ακρίβεια ανθρώπους σαν τη Μαριάνθη, τη Μαρία και το Στρατή, το Δημήτρη και τη Μαρία, το Μιχάλη, τη Μάρω, τον Παναγιώτη και τόσους άλλους που είναι αδύνατον να τους αναφέρω όλους κι ας με συγχωρήσουν γι’ αυτό, και θεωρώ μεγάλη τύχη - θείο δώρο το γεγονός ότι «έπεσα» πάνω τους και έγινα φίλος τους. Αυτοί οι φίλοι, στους οποίους χρωστώ πάρα πολλά, με έβαλαν στην καρδιά και στα σπίτια τους, ήταν οι καλύτεροι πρεσβευτές της Λέσβου και με έκαναν να αισθάνομαι τον τόπο σας και δικό μου.
Σιγά, σιγά ο τόπος κι οι άνθρώποι του έμπαιναν στο πετσί μου και εγώ γινόμουν ένα από αυτούς. Σε σημείο μάλιστα που να ομιλώ ….απταίστως την μυτιληναϊκήν και εσχάτως δε να αποκτήσει υψηλή εκτίμηση στα γευστικά μου γούστα η σαρδέλα καλλονής…
Τα ωραία περνούν όμως γρήγορα, οι σπουδές τελείωσαν κι έφυγα από το νησί. Δεν ξέκοψα όμως, αδύνατον να κοπεί η ρίζα που μ’ ένωσε με τη Λέσβο.
2ο Κείμενο
-Μπορεί ν’ αλλάξει μια πόλη μέσα σε λίγα χρόνια;
-Αδύνατον!
Κι όμως μπορεί! Αυτό διαπίστωσα όταν ξανάρθα για διακοπές το καλοκαίρι του 2002, ως …οικογενειάρχης πλέον, μπαμπάς, παρακαλώ, μιας μικρής κόρης και περπάτησα τη Μυτιλήνη, απολαμβάνοντας τη βόλτα μας στο παλιό, ιστορικό της τμήμα.
Αν και τρόμαξα αρχικά όταν αντίκρισα από το πλοίο της καμινάδες της ΔΕΗ, νομίζοντας, στιγμιαία, ότι εισέρχομαι σε βιομηχανική περιοχή, εντούτοις η πόλη μας αποζημίωσε με το παραπάνω.
Η πεζοδρόμηση της Ερμού και των παρόδων της, η αναμόρφωση των όψεων των κτηρίων, η αισθητική των καινούργιων καταστημάτων, αποτίναξαν από την πόλη την εικόνα της «μίζερης επαρχιούπολης» που είχα διαπιστώσει όταν πρωτοήρθα και της έδωσαν φινετσάτο, αρχοντικό στυλ.
Αφήστε δε που η μικρή μου κόρη ενθουσιάστηκε με τον παιδότοπο στο αναβαθμισμένο πάρκο της Αγίας Ειρήνης! Καμιά σχέση με εκείνη την αλάνα με τα καχεκτικά δέντρα και το ψιλό γαρμπίλι στο έδαφος, όπως την ήξερα στα πρώιμα φοιτητικά μου χρόνια.
Τελικά παρά τις αρχικές φοβίες, η λειτουργία του Πανεπιστημίου έδρασε καταλυτικά, δίνοντας πνοή στη Μυτιλήνη. Ορατή με την πρώτη ματιά. Η πόλη απέκτησε ζωή, νεύρο νιότης, αύρα φοιτητικής κουλτούρας…
Όμως η φινέτσα θέλει διαρκή φροντίδα και συνεχή περιποίηση, με πρώτο μέλημα την απομάκρυνση των τερατουργημάτων της ΔΕΗ και ταυτόχρονα, ίσως, την αναμόρφωση της προκυμαίας του παλαιού (εσωτερικού) λιμανιού, τη βιτρίνα της πόλης.
Τόσο στη Μυτιλήνη, όσο και πιο μέσα, στο εσωτερικό του νησιού, οι επαγγελματίες του τουρισμού γκρίνιαζαν για τη μεγάλη κρίση του κλάδου, αναζητώντας τα αίτια. Όμως για μας «τους απ’ έξω» το πρόβλημα είναι ορατό και συγκεκριμένο. Είναι οι θαλάσσιες συγκοινωνίες και τα έξοδα μετάβασης. Για να μην μιλήσουμε για τις αεροπορικές…
Γιατί όντως είναι πρόκληση όταν τα έξοδα διαμονής 12 ημερών σε ένα θαυμάσιο, νόμιμο ενοικιαζόμενο δωμάτιο (γκαρσονιέρα) στην Πέτρα, να είναι σχεδόν ίδια ή και λιγότερα από το κόστος μετάβασης & επιστροφής ενός ΙΧ και μιας μίζερης καμπίνας στο πλοίο.
Αγαπητοί φίλοι, αν δεν μειωθούν τα ναύλα δεν πρόκειται να κρατηθεί ο τουρισμός στη Λέσβο.
Διότι δεν είναι δυνατόν να χρειάζονται, σήμερα, περί τα 600 € για εισιτήρια μετάβασης & επιστροφής, για μια τετράκλινη καμπίνα και ένα ΙΧ αυτοκίνητο…..
Όταν με τόσα χρήματα καλύπτεις 10 έως και 12 ημέρες διαμονής σε τουριστικά θέρετρα της στεριανής Ελλάδας, που δεν χρειάζεται να πληρώσεις καράβι για να μεταβείς και πιστέψτε με, υπάρχουν πολύ ωραία τέτοια μέρη (ανατολικό Πήλιο, Χαλκιδική, Πελοπόννησος, Δυτ. Στερεά - Ιόνιο, κλπ).
Όταν με τόσα χρήματα αγοράζεις καλές διακοπές σε διάφορα μέρη του εξωτερικού!
Όταν σε άλλες, ανταγωνιστικότερες της Λέσβου, νησιωτικές περιοχές, όπως η Κρήτη, οι Ναυτιλιακές εταιρείες, έχουν πολύ ανταγωνιστικές τιμές και ελκυστικά πακέτα.
Όταν για ένα «πακέτο» ολιγοήμερων διακοπών σε ξενοδοχεία της Ρόδου συμπεριλαμβανομένου των αεροπορικών εισιτηρίων, κοστίζει σχεδόν το ίδιο με το να μεταβείς απλώς με την οικογένεια και το αυτοκίνητο σου στη Λέσβο!
Δυστυχώς, αυτό το κόστος αποτρέπει πολύ κόσμο να επισκεφτεί το νησί και ειλικρινά στεναχωριέμαι, όταν ακούω γνωστούς που ενώ θέλουν να έρθουν διακοπές στη Λέσβο, τελικά επιλέγουν άλλους, οικονομικότερους προορισμούς.
Παρά ταύτα όμως, και παρά με το εμπόδιο του σημαντικότατου κόστους μετάβασης, εμείς, τουλάχιστον, είμαστε «πιστοί τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι»!
Κι αν πέρυσι, το «τάμα» της μετάβασης στη Λέσβο δεν εκπληρώθηκε, φέτος, καλά να’ μαστε, το καλοκαίρι «πάμε Λέσβο».
Μέχρι τότε, καλή αντάμωση!
………………………………………………………………………………………………………………..
(*)Τα παραπάνω κείμενα δημοσιεύτηκαν το 2005, με τον τίτλο «Μιλώντας για διακοπές…1 & 2». Τα θυμήθηκα με αφορμή τη συνάντηση στη Μυτιλήνη, στις 28 – 30 Οκτωβρίου 2022, reunion στα …νεοελληνικά, των πρώτων περιβαλλοντολόγων, 35 χρόνια μετά την εισαγωγή μας στο Τμήμα. Διατηρούν την αξία τους και έγιναν ελάχιστες παρεμβάσεις επικαιροποίησης στην τωρινή τους αναδημοσίευση.
