Διασχίζοντας τους πολιτισμούς μέσω της τροφής
Γράφει η ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΖΗΣΗ, Καθ. Ψυχολογίας, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Παν/μιο Αιγαίου
Δημοσίευση 21/7/2025

Η αναγνώριση της πολιτισμικής διάστασης της τροφής βρίσκεται στο επίκεντρο μιας σύνθετης δράσης που θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Γαλλικού Κινηματογράφου στην Άναξο, από τις 25 έως τις 27 Ιουλίου.
Η δράση συσχετίζει το γαλλικό κινηματογράφο που εστιάζει στην τροφή με συζητήσεις γύρω από την πολιτισμική ταυτότητα των υλικών της τροφής και τη δημιουργική τους ένταξη στον κόσμο της γεύσης.
Η υλοποίηση της δράσης συνθέτει την εργώδη παρουσία της Επίτιμης Πρέσβειρας της Γαλλίας στο προξενικό γραφείο της Μυτιλήνης, Σοφίας Μπαρουτσάκη-Τσιριγώτη, της Προέδρου του Συλλόγου Ελαίας Νήσος Λέσβος Φωτεινής Τιρπιντήρη, της επιμελήτριας και τ. Διευθύντριας του ΕΛΓΟ, Ελένης Μαλούπα και της Καθ. Αναστασίας Ζήση, Διευθύντριας του μεταπτυχιακού Εφαρμοσμένη-Κλινική Κοινωνιολογία και Τέχνη με την ευγενική και καθοριστική συμβολή του ΙγνάτηΧαλκιώτη, ψυχή του Κουρσάρου στην Άναξο.
Το πολυδιάστατο τριήμερο θα πραγματοποιηθεί σχεδόν ένα μήνα μετά την ανάδειξη και τη διαφύλαξη ενός ιδιαίτερου τοπικού προϊόντος, της παραδοσιακής βασιλόπιτας Αγιάσου από τη Διεύθυνση της Άυλης Πολιτισμικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού στο πλαίσιο σχετικής πρότασης την οποία υπέβαλε ο Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών.
Μια αναγνώριση που προστίθεται σε αυτή του χαλβά της Αγιάσου, ως επίσης, στοιχείου της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Και τι σημαίνει άυλη πολιτισμική κληρονομιά; Σημαίνει το ίζημα μιας σοφίας που έχει δημιουργηθεί από την ένωση των ανθρώπων που δένονται μεταξύ τους από κοινές ιστορίες, σημασίες και πρακτικές.
Για τις /τους κουζινογράφους και κουζινόφιλους, η Τέχνη του κινηματογράφου έχει δώσει στο σινεφίλ κοινό απολαυστικές στιγμές στη Μεγάλη Οθόνη που, κυρίως, πραγματεύονται ερωτήματα, όπως: Πώς η τροφή ενώνει τους ανθρώπους; Πώς η τροφή χωρίζει τους ανθρώπους; Τέτοια ερωτήματα κέντρισαν και την δική μας προσπάθεια να συνδέσουμε την εικόνα με την πρακτική συμβάλλοντας σε έναν πολύπλευρο διάλογο γύρω από την τροφή.
Η Βάσω Καραπιπέρη- Αλατζά στο βιβλίο της Κάποτε στη Μυτιλήνη, στα Λαδάδικα παραδίδει μια λεπτομερή καταγραφή της ιστορίας της εμπορικής δραστηριότητας του λεσβιακού ελαιολάδουπου ακμάζει από τα 1900 και μέσω των ποικίλων τεκμηρίων, που η ερευνήτριαακάματα έχει συγκεντρώσει, γνωρίζουμε πώς το λεσβιακό λάδι είχε κατακτήσει τη Γαλλία. Ο Απόστολος Σημαντήρης, ο οποίος διατέλεσε υποπρόξενος της Γαλλίας στη Λέσβο το 1912, πέτυχε μέσω της διορατικής του στάσης και των εμπορικών δικτύων να κάνει διάσημα τα προϊόντα της Λέσβου, φρούτα, βελανίδια, λάδι, και ρητίνη στη Γαλλία και αυτή η πρωτοπορία κατέστησε κάποτε το Αγρόκτημα της Αχλαδερής έναν ισχυρό οικονομικό πρωταγωνιστή της οικονομικής ζωής του νησιού.
Οι πρώτες ύλες σημαδεμένες από τον τόπο και τους ανθρώπους που τις καλλιέργησαν γίνονται πρεσβευτές ενός πολιτισμού και η γεύση ένας κώδικας προς μια συνάντηση πολιτισμών. Καλώς ορίσετε!