Το λυκαυγές μεγάλων αλλαγών στην αγροτική παραγωγή
Η νέα ΚΑΠ ανοίγει το δρόμο για το τέλος του παραδοσιακού αγρότη - κτηνοτρόφου. Μεγάλες εταιρείες μπαίνουν δυναμικά στην παραγωγή τροφίμων
Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΜΑΝΑΒΗΣ Δημοσίευση 2/4/2023
Σε φάση ολοκλήρωσης βρίσκονται αυτή την περίοδο οι ενημερωτικές συσκέψεις που πραγματοποιούνται σε όλη την χώρα από μελετητικά γραφεία και για την νέα ΚΑΠ. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης παραιτήθηκε ολοκληρωτικά από την διαδικασία ενημέρωσης των αγροτών, προφανώς για να αποφύγει ενοχλητικές ερωτήσεις και τοποθετήσεις για τις πολιτικές του επιλογές. Αυτή η επιλογή αποτελεί μια ξεκάθαρη ήττα της κυβερνητικής αγροτικής πολιτικής, καθώς οι εμπνευστές της αποδείχθηκαν στην πράξη ανίκανοι να την υποστηρίξουν μπροστά στον αγροτικό κόσμο της χώρας.
Τελικά την ενημέρωση των αγροτών ανέλαβαν τα μελετητικά γραφεία που διαχειρίζονται τις δηλώσεις του ΟΣΔΕ εδώ και χρόνια. Η νέα ΚΑΠ εισάγει πολλά νέα στοιχεία. Στην ουσία πρόκειται για ανακατανομή των αγροτικών επιδοτήσεων στο εσωτερικό της χώρας (εσωτερική σύγκλιση) και ανακατανομή μεταξύ όλων των κρατών μελών της Ε.Ε (εξωτερική σύγκλιση). Επιπρόσθετα η νέα ΚΑΠ με τους κανονισμούς που εισάγει γίνεται έντονα παρεμβατική στην ίδια την παραγωγική διαδικασία. Είναι χαρακτηριστικό ότι αποκλείονται περιοχές από την παραγωγή ορισμένων προϊόντων (π.χ. καλαμπόκι) και γίνονται υποχρεωτικές καλλιεργητικές πρακτικές (π.χ. απαγόρευση καύσης κλαδιών). Επίσης επιβάλλονται ακόμη και δομικές αλλαγές στην παραγωγική διαδικασία (βλέπε κανόνες ευζωίας των κτηνοτροφικών ζώων). Πέρα από την άδικη ανακατανομή των αγροτικών επιδοτήσεων που θα φέρει η νέα ΚΑΠ, πέρα από το ότι δεν θα οδηγήσει σε προστασία του περιβάλλοντος, η αγροτική πολιτική της Ε.Ε. και των Ελληνικών κυβερνήσεων θα οδηγήσουν στον έλεγχο της παραγωγής αγροτικών προϊόντων από λίγες μεγάλες επιχειρήσεις. Τέτοια δείγματα ήδη υπάρχουν στην αγροτική παραγωγή της βόρειας Αφρικής, της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής αλλά και της Ευρώπης.
Τι ρωτούν οι αγρότες
Στις ενημερωτικές συσκέψεις το πρώτο ερώτημα που θέτουν οι αγρότες είναι τι θα χάνουν από τις επιδοτήσεις που λάμβαναν μέχρι σήμερα. Κι ακολουθούν ερωτήματα για τις διαδικασίες ελέγχου, τους κανόνες που πρέπει να ακολουθήσουν κλπ. Κι όταν οι συσκέψεις τελειώνουν μπαίνουν στην συζήτηση πιο προσωπικά θέματα.
Τα βασικά συμπεράσματα που αποκομίζουν οι αγρότες σε αυτές τις εκδηλώσεις είναι: α) Η ανάγκη αναδιάρθρωσης των αγροτικών καλλιεργειών με τρόπο που θα τις κάνει ανταγωνιστικές για τα επόμενα χρόνια, β) Μετά το τέλος της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου είναι πολύ πιθανό να προχωρήσει η Ε.Ε. στην κατάργηση των άμεσων ενισχύσεων στους αγρότες, γ) Η αγροτική παραγωγή τις επόμενες δεκαετίες θα στηρίζεται όλο και περισσότερο στην επιστημονική οργάνωση, στην ψηφιακή τεχνολογία και τους αυτοματισμούς. Δηλαδή θα έχουν όλο και περισσότερο αγροτική παραγωγής εντάσεως κεφαλαίου. Η εργασία του αγρότη και των εργατών γης, με τον τρόπο που την έχουμε γνωρίσει ως σήμερα, θα παίζει όλο και μικρότερο ρόλο. Οι εργάτης γης των επόμενων δεκαετιών θα πρέπει να μπορούν να χειριστούν ηλεκτρονικά συστήματα και νέους ευαίσθητους μηχανολογικούς εξοπλισμούς.
Οι αγρότες της επόμενης γενιάς θα πρέπει να συνδυάζουν: α) ένα επίπεδο επιχειρηματικών ικανοτήτων που απαιτούν γνώσεις οργάνωσης, διοίκησης και λογιστικής, β) επιστημονικές γνώσεις που θα τους επιτρέπουν να κατανοούν θέματα γεωπονίας, κτηνιατρικής και διαχείρισης ηλεκτρονικών συστημάτων. Εξαιρετικά χρήσιμες για τους αγρότες θα είναι οι ξένες γλώσσες.
Κι επειδή όλα τα παραπάνω, κι αρκετά άλλα, είναι δύσκολο ως αδύνατο να τα συνδυάσει ένας αγρότης, η αγροτική παραγωγή θα περάσει στα χέρια μεγάλων εταιρειών που θα διαθέτουν τα αναγκαία κεφάλαια για να προχωρήσουν στις απαιτούμενες επενδύσεις.