Απεβίωσε χθες ο Αμερικανός διπλωμάτης Χένρι Κίσινγκερ σε ηλικία 100 ετών. Τη θλίψη τους για τον θάνατο του εξέφρασαν με δηλώσεις τους κάτι πολύ καλά παιδιά της πολιτικής όπως ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο Σαρλ Μισέλ, ο Τόνι Μπλερ και αξιωματούχοι της Ουκρανίας.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου δήλωσε πως «το αξιοθαύμαστο μυαλό και η διπλωματική του ικανότητα διαμόρφωσαν ότι μόνο την πορεία της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, αλλά και την παγκόσμια σκηνή».

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ σχολίασε: «Ένας ευγενικός άνθρωπος και ένα λαμπρό μυαλό, το οποίο επί 100 χρόνια, διαμόρφωσε τη μοίρα μερικών από τα σημαντικότερα γεγονότα του αιώνα. Σχεδιαστής στρατηγικής, έδινε προσοχή μέχρι και στην παραμικρή λεπτομέρεια».

Η Ουκρανία χαιρέτισε την «πνευματική κληρονομιά» του Χένρι Κίσινγκερ, η οποία συνεχίζει να έχει βαρύτητα στην παγκόσμια διπλωματία.

Ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνι Μπλερ του οποίου η υστεροφημία έχει αμαυρωθεί από τον πόλεμο στο Ιράκ, δήλωσε ότι ο Χένρι Κίσινγκερ του προκαλούσε δέος.

«Δεν υπάρχει κανένας σαν τον Χένρι Κίσινγκερ. Αν είναι δυνατό η διπλωματία, στο ανώτατο επίπεδό της, να είναι μια μορφή τέχνης, ο Χένρι θα ήταν ένας καλλιτέχνης».

Ο γεννημένος πριν 100 χρόνια στο Φυρτ της Γερμανίας, HeinzAlfredKissinger και η οικογένεια του ήταν μεταξύ των Εβραίων που εγκατέλειψαν την πατρίδα τους για να διαφύγουν των Ναζί το 1938. Έκτοτε υπηρέτησε στο Σώμα Αντικατασκοπείας του Στρατού των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αποφοίτησε από το Harvard, πριν κάνει και μεταπτυχιακό και διδακτορικό στη Φιλοσοφία. Διορίστηκε στο Υπουργείο Κυβέρνησης και στο Κέντρο Διεθνών Υποθέσεων.

Μετά έγινε σύμβουλος του JF Κένεντι και του Λίντον Τζόνσον. Το 1969 προωθήθηκε στη θέση του συμβούλου εθνικής ασφάλειας. Παρέμεινε στο πόστο έως το 1975, παρ’ όλα αυτά επηρέαζε την εξωτερική πολιτική για τις δεκαετίες που ακολούθησαν (ήταν σύμβουλος και του Ντόναλντ Τραμπ).

Από το 1973 είχε διοριστεί ως υπουργός Εξωτερικών από τον Ρίτσαρντ Νίξον αλλά και τον Τζέραλντ Φορντ. Στα 59 του (1982) ίδρυσε την Kissinger Associates. Επισήμως ήταν διεθνής συμβουλευτική ομάδα. Αυτό που έκανε στην πράξη ήταν να βοηθά τεράστιους πολυεθνικούς κολοσσούς, τράπεζες και funds στις διαπραγματεύσεις/επαφές με κυβερνήσεις, με λίγα λόγια συνέχιζε τις λοβιτούρες μέχρι και το θάνατό του.

Το σίγουρο είναι πως ο Χένρι Κίσινγκερ, υπήρξε ένας από τους ανθρώπους που έβαλαν το χεράκι τους στη διαμόρφωση της παγκόσμιας ιστορίας του 20ου αιώνα. Οι ιστορικοί διαφωνούν στο αν ήταν άγγελος ή διάβολος εγώ προσωπικά είμαι σίγουρος για το δεύτερο. Η διαφωνία έγκειται στις προθέσεις του αν δηλαδή ήταν ευγενείς, αλλά υπηρέτησε τις ανάγκες ενός συστήματος εξουσίας ή αν εκείνος ήταν το σύστημα. Δε ξέρω για τις προθέσεις είμαι σίγουρος για τα αποτελέσματα που είναι αδιαμφισβήτητα.

Όπως έχει δηλώσει ο βετεράνος εισαγγελέας εγκλημάτων πολέμου, γνωστός ως «Κυνηγός Δικτατόρων» Ριντ Μπρόντι «ελάχιστοι άνθρωποι είχαν ρόλο σε τόσο πολύ θάνατο και τόση καταστροφή, τόσο ανθρώπινο πόνο, σε τόσα πολλά μέρη σε όλο τον κόσμο, όσο ο Χένρι Κίσινγκερ».

Είχε ζητήσει τη δίωξη του για εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, αδικήματα κατά του κοινού ή του εθιμικού ή του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένων της συνωμοσίας για διάπραξη φόνου, της απαγωγής και των βασανιστηρίων. Ουδέποτε κατηγορήθηκε ή διώχθηκε για τους θανάτους, για τους οποίους έφερε ευθύνη. Μεταξύ τους ήταν και κάποιοι που μας αφορούν, οι θάνατοι στην Κύπρο αλλά και στην Ελλάδα κατά τη δικτατορία.

Αντί καταδίκης ο άνθρωπος αυτός που συγκέντρωσε πάνω του όλη τη δύναμη της εξωτερικής πολιτικής του Λευκού Οίκου» έγινε ο παραλήπτης του πιο αμφιλεγόμενου Νόμπελ Ειρήνης που έχει δοθεί ποτέ.Η επιτροπή το απένειμε σε εκείνον και τον ομόλογο του στο Βόρειο Βιετνάμ, Λε Ντουκ Θο το 1973 «για την από κοινού διαπραγμάτευση κατάπαυσης του πυρός στο Βιετνάμ».

Aνεξάρτητα αν αυτή δεν έγινε πραγματικότητα για την επόμενη διετία. Έγγραφα που αποκαλύφθηκαν το 2023 δείχνουν ότι το βραβείο δόθηκε, μολονότι οι καθ’ ύλην αρμόδιοι γνώριζαν ότι ο πόλεμος ήταν απίθανο να τελειώσει. Ο Θο αρνήθηκε το βραβείο αλλά ο Κίσινγκερ το παρέλαβε, λέγοντας πως «δεν υπάρχει άλλη συγκρίσιμη τιμή». Το 1977 παρέλαβε και την ύψιστη τιμή που έχουν οι ΗΠΑ για πολίτες: το προεδρικό μετάλλιο της ελευθερίας.

O Xένρι Κίσινγκερ ο κύριος αρχιτέκτονας της πολεμικής πολιτικής των ΗΠΑ στη Νοτιοανατολική Ασία από το 1969 έως το 1975. Αυτός που βοήθησε στην επέκταση του πολέμου στο Βιετνάμ, την επέκταση αυτής της σύγκρουσης στην ουδέτερη Καμπότζη, τη διευκόλυνση γενοκτονιών σε αυτήν τη χώρα, το Ανατολικό Τιμόρ και το Μπαγκλαντές, αλλά και άλλων στο Πακιστάν και την Ινδονησία. Σε αυτές σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της CIA σκοτώθηκαν 200.000 άνθρωποι, το 1/4 του συνολικού πληθυσμού.

Οι άμαχοι που έχασαν τη ζωή τους στην Καμπότζη (τουλάχιστον 150.000) έχουν εκτιμηθεί σε έξι φορές περισσότεροι από τους άμαχους που σκοτώθηκαν την 11η Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ. Ο Κίσινγκερ υποστήριξε πραξικοπήματα (πχ το Βρώμικο Πόλεμο στην Αργεντινή που στοίχισε 30.000 ζωές πολιτών και την αιματηρή ανατροπή του Αλιέντε από τον Πινοσέτ στη Χιλή) και τάγματα θανάτου σε όλη τη Λατινική Αμερική, πυροδότησε πόλεμο στην Αγκόλα, παράτεινε το Απαρχάιντ στη Νότια Αφρική. Στη Μέση Ανατολή «ξεπούλησε» τους Κούρδους στο Ιράκ.

Η επιρροή του έφτασε έως τη δική μας Χούντα και την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο. Το 1974 ήταν υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ και είχε παίξει σημαντικό ρόλο και στις σχέσεις των Αμερικανών με την ελληνική Χούντα, την κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο.

Δεν ενδιαφερόταν για ό,τι και να του έλεγαν, όπως ότι ο ελληνικός λαός υποφέρει. Είχε πει «Δεν θέλω οι Έλληνες να νιώσουν ότι συμμετέχουμε κι εμείς στο βιασμό τους» μια και οι ίδιοι οι Αμερικανοί είχαν ήδη χαρακτηρίσει το πραξικόπημα της 21ης Ιουλίου ως «βιασμό της ελληνικής δημοκρατίας». Τότε σταθμάρχης της CIA, Τζακ Μόρι είχε σχολιάσει «και πώς μπορείς να βιάσεις μια πόρνη;». Μετά λοιπόν ήρθε ο Κίσινγκερ να πει ότι βιάζουν τους Έλληνες, αλλά ας μη νιώσουμε εμείς ότι οι Αμερικανοί είναι οι βιαστές τους.

Έτσι κυνικά και αναίσχυντα μιλούν όσοι έχουν εξουσία για εμάς και αποφασίζουν στις πλάτες μας για το μέλλον μας.

Κατά τον βιογράφο του είχε στα χέρια του το αίμα τουλάχιστον 3.000.000 ανθρώπων. Παρόλα αυτά ο Κίσινγκερ δεν ζήτησε ποτέ συγγνώμη για τίποτα. Μολονότι πολλοί ήταν αυτοί που του έδωσαν την ευκαιρία να απολογηθεί για τις πιο ειδεχθείς πράξεις και αποφάσεις του, ο Κίσινγκερ δεν εκμεταλλεύτηκε ούτε μια.

Χαρακτηριστικά, σε συνέντευξη στο CBS με αφορμή τα 100α του γενέθλια, ο παρουσιαστής του είπε πως «υπάρχουν άνθρωποι στην εκπομπή μας που αμφισβητούν την ορθότητα της συνέντευξης μαζί σας. Δεν νιώθουν ιδιαίτερα καλά για -θα σας το πω όπως θα το έλεγαν εκείνοι- την εγκληματικότητα σας».
Τι απάντησε; «Αυτό είναι μια αντανάκλαση της άγνοιάς τους».

Η Carolyn Eisenberg, καθηγήτρια αμερικανικής ιστορίας και αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και συγγραφέας αναφέρει μετά από 10 χρόνια μελέτης των απομαγνητοφωνημένων συνομιλιών του πως «είχε μια διαταραγμένη προσωπικότητα. Ήταν απίστευτα ανώριμος. Παραδεχόταν πως ήταν εγωιστής, αλλά ήταν πολλά περισσότερα.Ο οπορτουνισμός του ήταν απεριόριστος. Η ανάγκη του να είναι σημαντικός, να είναι διάσημος, ήταν γιγάντια. Ό,τι έκανε ήταν προϊόν ωμής φιλοδοξίας και χειραγώγησης των media».

Όταν κάποιος άνθρωπος δολοφονεί πολλούς άλλους ανθρώπους με τα χέρια του τον χαρακτηρίζουν serial killer, τον καταδικάζουν με ευκολία τον βάζουν στη φυλακή ισόβια ή σε άλλες χώρες τον θανατώνουν, τον αποκαλούν ανθρωπόμορφο τέρας. Όταν είναι ο ηθικός αυτουργός για το θάνατο εκατομμυρίων αλλά ανήκει στους νικητές τότε είναι Δόκτωρ, σοφός, του δίνουμε Νόμπελ ειρήνης, του παίρνουμε συνεντεύξεις και του γράφουμε και καμιά δεκαριά βιβλία. Είναι λιγότερο δολοφόνος που δεν σκότωσε με τα χέρια αλλά με το μυαλό και τις αποφάσεις του;

Δεν ξέρω τι νομίζετε εσείς αλλά αυτό το τέρας έζησε και πρόλαβε να σβήσει κεράκια έχοντας τα όποια λογικά του στα 100 του χρόνια. Πέθανε, όταν παιδιά και νέοι άνθρωποι που δεν έχουν πειράξει ποτέ κανέναν, χάνουν καθημερινά τη ζωή τους σε έναν κόσμο που στα δικά μου μάτια μερικές φορές γίνεται ανυπόφορα άδικος και αυτό είναι το συναίσθημα που με κατακλύζει με αφορμή το θάνατο ενός τόσο άθλιου ανθρώπου.

*Ο Δημήτρης Χατζηχαραλάμπους είναι Ταξίαρχος σε αποστρατεία